Page 211 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

5. Ünite

Strüktürde Işık Etkisi

İç ve dış mekânların algılanmasında önemli bir unsur da ışıktır. Mekânı aydınlatan ışığın yön ve kalitesi mekânı
biçimlendirir. Mekâna düşen ışık mekânın algılanmasında etkilidir. Işık ile sınırlar ya keskinleşir ya da belirsizleşir.
Işık ile mekân büyük ya da küçük algılanabilir, mekânda yer alan biçim ve dokuyu vurgulayabilir, mesafeleri kü-
çültür veya büyütebilir.
Işık olmadan varlıkları algılamamız mümkün değildir. Görsel algı ışık sayesinde oluşur. Görme duyusu cisim-
lerden yansıyan ışığı beyindeki görme merkezine aktararak, bilinç seviyesinde bir araya toplar ve renk algısıyla
birlikte görme ve görsel algılamayı oluşturur. Aydınlık ve karanlık değerler, ışığın şiddeti, renklerin ışıklılık dere-
celeri görsel algı ile ayırt edilir. Işığın dereceleri bir yüzeyde, yüzeyin özelliğine göre farklı etkiler bırakır. Yüzeyin
girinti ve çıkıntıları, dokusu, eğriler ve kırıklar ışığın geliş açısına bağlı olarak faklı görünümler oluşturur. Işık ve
gölgenin mekânda kullanım farklılığı mekânı sınırlandırır. Denge ve birliği sağlar. Tasarımda ışığın, istenen görsel
etkiyi oluşturacak şekilde kullanılması sayesinde ( büyük-küçük, dar-geniş, uzun-kısa) formun boyutu, kütle de-
ğeri, mekânda kapladığı alan ve derinlik etkisi sağlanır. Tasarımın oluştuğu malzemenin özelliklerinin (saydam,
opak, pürüzlü) algılanması ışığa bağlıdır. Yüzey üzerine düşürülen ışık etkisi strüktür yapının gücünü arttırır. Bir
tasarımda sürekliliği ve bütünlüğü sağlayan eleman ışıktır. Mekân öncelikle görme duyusu ile algılanır.
Takujin Yoshioka’nın [Takuji Oşika (1967)] transparan plastik kamışları strüktürel bir düzende birbirine ekle-
nerek duvar yüzeyinde buzul etkisi verecek şekilde sergilenmiştir. Oluşturulan bu formla transparan materyal,
mekânda kullanılan ışık ile sonsuzluk hissini arttırmıştır (Görsel 5.23).

Görsel 5.23: Takujin Yoshioka, 2007, İtalya

208