Page 214 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

STRÜKTÜR

Strüktür Mekân İlişkisi

Mekân nesneyi algılama alanıdır. Doğada yer alan her varlık, içinde yer aldığı mekânın ürünüdür. Mekânın al-
gılanmasında çizgi, biçim, perspektif, ışık-gölge, renk gibi temel elemanlar yer alır. Bir nesnenin yön, büyüklük,
biçim, uzaklık gibi özelliklerinin algılanması mekân algısı ile gerçekleşir. Doğan Kuban’a göre boşluk da mekânın
bir parçasıdır. Felsefede üç boyutlu homojen bir yapı olarak kabul edilen mekân, nesnelerin birbirleriyle olan iliş-
kilerinden ortaya çıkmıştır. Mekân içerisinde sanat yapıtı olarak ele alınan form, boşluğu tamamlar.
Üç boyutlu bir yapı yüzey ve hacimden oluşur. İç ve dış hacimlerin biçimlenmesini, yapının ayakta durmasını ve
istenilen formda inşa edilmesini sağlayan strüktürdür. Strüktür, yapısal bir düzenlemedir.
Mekânı heykel gibi düşünüp biçimlendiren tasarımcılar, zamanla mekânı sanat nesnesi hâline dönüştürmüş-
lerdir. Bu anlayışın ilk temellerini atan Vladimir Tatlin’in [Vilademir Tatlin (1885-1953)] atık malzemelerle gerçek-
leştirdiği konstrüktif çalışması, kütlesel özellikten uzaktır. Strüktürel bir yapı ile inşa ettiği düzenlemesinde boşluk
ve hareket mekânın bir parçasıdır (Görsel 5.28).

Görsel 5.28: Üçüncü Enternasyonal Anıtı, Vladimir Tatlin, 1920, Rusya

211