Page 41 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

1. Ünite

SOYUT FORM ALGILAMA
“İLHAN KOMAN”
En önemli heykeltıraşlarımızdan, Türk Da Vinci’si olarak ad-
landırılan İlhan Koman 1921’de Edirne’de doğmuştur (Görsel
1.49). Türkiye’nin ilk heykel sanatçılarından ve Sanay-i Nefise
Mektebi'nin ilk hocalarından biridir. 1941’de İstanbul Güzel
Sanatlar Akademisi Resim bölümüne giren İlhan Koman, bir
yıl sonra Heykel bölümüne geçmiş, Rudolf Belling’in (Rudolf
Beling) öğrencisi olarak bölümü derece ile bitirmiştir. Mezuni-
yetinden hemen sonra aldığı devlet bursu ile 1947-1950 arası
Fransa’da Academia Julian ve I “Ecole du Louvre” da çalışmalar
yapmıştır. 1951 yılında yurda dönerek İstanbul Güzel Sanatlar
Akademisinde Yavent Oskanʼdan sonra ikinci yönetici olarak
1958’e kadar Akademide öğretim üyeliği yapmıştır. Bu dönem-
de Anıtkabir’in büyük rölyeflerinden doğu kanadını yapmak
için girdiği yarışmada birincilik almış ve Zühtü Müridoğlu ile
birlikte Anıtkabir’in doğu kanadı rölyeflerini ve kabartmalarını
yapmıştır. Paris’te eğitim gördüğü süre içinde Eski Yunan, Me-
zopotamya ve Mısır sanatını araştırmış olan Koman’ın Anıtkabir
için yaptığı rölyefte Mısır sanatının etkileri açıkça görülmekte- Görsel 1.49: İlhan Koman (1921-1986)
dir. İlhan Koman 1958’de Akademiden ayrılarak İsveç’e yerleşmiş, 1967’den itibaren Stockholm Konstfack-
skolan’da sanat eğitmenliği yaparak ölümüne kadar İsveç’te yaşamıştır. Akdeniz Heykeli, Anıtkabir’in doğu
kabartmaları sanatçının Türkiye’de bulunan çalışmalarından en bilinenleridir. “...Aslında sanat, bence insanın
bilinmeyene doğru çıktığı bir serüvendir. Sanatçı, devamlı kendisini yenileyebilmelidir.” anlayışı ile yaptığı ça-
lışmaları Türk heykelinde kalıplaşmış formu parçalayarak, yeni arayışlara yönelen sanatçılara da ilham kay-
nağı olmuştur. Eserlerinde geometrik soyut heykel anlayışı ağır basmaktadır. Hareket, maddenin ve doğanın
içindeki sonsuz devinim İlhan Koman’ın heykellerinin temel ögelerinden biridir. Heykellerin esas formu, de-
vinim hâlinde mekânda kapladıkları boşluktur. Bu anlayış ile yaptığı lirik soyut “Akdeniz Heykeli” dalgalanan,
titreşen, deniz kokulu bir İlahe'dir. Akdeniz heykelinin yarısı metalden yarısı boşluktan yapılmıştır. Dolayısıyla
içinde bulunduğu mekân onun organik parçasıdır. Metal unsurlarla adeta bir simyacı gibi çalışmalarını sürdür-
müş (Görsel 1.50, 1.51) olan İlhan Koman, gerek Türkiyeʼde gerekse yurt dışında çeşitli ödüllere layık görül-
müştür. İlhan Koman 1986 yılında Stockholm’de hayatını kaybetmiştir.
"Okuma parçalarındaki metinler yazıldığı dönemin imla ve noktalamasına uygun olarak verilmiştir."

Görsel 1.50: Akdeniz, İlhan Koman, 1980 Görsel 1.51: Sonsuzluk, İlhan Koman, 1986

38
38