Page 41 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

MODELAJ
2.2.3. Doğal Form-Plastik Form
Form, varlıkların fiziksel dünyada kendini ifade edebilmeleri için temel unsurdur ve bir nesnenin varoluşunun
temel yapı taşıdır. Çizgi, renk ve ışıktan oluşan form bir nesnenin ya da yüzeyin sınırlanarak ötekisinden ayrılma-
sıdır. Her varlığın geometrik bir formu vardır. Form, kütlesi ve hacmi ile nesnenin varlığının üç boyutlu ifadesidir.
Doğal formlar hacimli ve lekesel biçimlerdir. Doğada taş, yaprak gibi yüzlerce doğal form bulunur. Bu formların
doğada kendiliğinden olma hâli sanat eseri olarak nitelendirilmez. İnsan doğada canlı ve cansız nesneler top-
luluğu arasında varlığını sürdürürken tüm nesnelerin biçimlerini görsel algılar, nesnelerle hatırlar ve düşünür.
Biçimlendirme süreci insanın doğayı taklit etmesiyle başlar. Hacimli ve lekesel biçimlendirme sürecinin sonunda
estetik bütünlük içinde soyut ya da somut form ortaya çıkar. Doğal form, sanatçının özgün ve sanatsal anlatı-
mıyla güçlendirilerek plastik forma dönüştürülür, sanat eseri hâline gelir. Sanatçı; plastik formu tasarlarken renk,
çizgi, leke, doku, birim, modül, ışık- gölge, mekân, zıtlık, hareket, ritim, simetri-asimetri, doğal-yapay, geometrik
kurgu gibi birçok tasarım öge ve ilkesinden yararlanır. Plastik form oluşturmada görsel algı, deneyim ve gözlem
önemli rol oynar. Görsel algı kişinin zihnindeki bilgi edinme, analiz ve yorumlama sürecidir. Sanatçı; görsel al-
gısı, estetik yaklaşımı, teknik birikimiyle tasarımlarını gerçekleştirir. Bakmak ve görmek arasındaki farkı sanatçı
burada ortaya koyar.
Doğa bize formu en yumuşak, en saf, en sıcak hâliyle sunar. İnsan doğadan ilham alarak biçim verilebilen
malzeme ile doğal biçim etkisi gösteren plastik formlar tasarlar. Ortaya çıkan bu plastik formlarda her ne ka-
dar doğal biçimlerin görsel etkisi olsa da kullanılan malzeme ve biçimi oluşturma sürecinden dolayı yapaylık
vardır. Günümüzde doğadan ilham alınarak ve teknolojinin sunduğu imkânlardan faydalanılarak birçok tasarım
ortaya konmuştur. Yusufçuk böceğinden ilham alınarak tasarlanan helikopter, lotus çiçeğinden ilham alınarak
tasarlanan ve Hindistan’da yapay bir göl üzerine inşa edilen Bahai Tapınağı bunlara örnek gösterilebilir (Görsel
2.11, 2.12, 2.13, 2.14).

Görsel 2.11: Yusufçuk Görsel 2.12: Helikopter

Görsel 2.13: Nilüfer Görsel 2.14: Lotus Tapınağı, Yeni Delhi, Hindistan

39