Page 20 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

HEYKEL SANATINA GİRİŞ

Heykel sanatında oyma, biçimleme, inşa, birleştirme, döküm ve patine gibi teknikler yer alır.

Eksiltme (Yontma): Taş, ağaç, mermer gibi tek parça bir kütlenin istenen düzen içinde şekillendirilmesi işle-
midir.
Modelleme (Biçimleme): Şekillendirilebilir heykel malzemelerinin (bal mumu, kil ve alçı) elle ya da çeşitli
aletlerle biçimlendirilmesi işlemidir.
Birleştirme (Yapılandırma/ İnşa): Önceden şekillendirilmiş sac, kumaş, deri, kalas, cam, ip, metal vb. malze-
me ve parçaların usulüne uygun olarak biraraya getirilmesidir.
Döküm (Yerine Geçme): Kil, bal mumu, alçı gibi ara malzeme ile yapılan heykellerin çeşitli döküm teknikleri
kullanılarak bronz gibi dayanıklı ve kalıcı malzemeyle dökülmesidir.
Patine Etme: Bitmiş heykellere perdahlama, cilalama, boyama ve yaldızlama gibi uygulamaların yapılmasına
denir.

Heykel Sanatının Diğer Sanat Dalları ile Olan İlişkisi

Heykel sanatının güzel sanatlar içerisindeki yerini mekân sanatının içinde tanımlamak doğrudur. Mekân sanat-
ları içerisinde mimarlık, resim ve heykel sanat dalları yer almaktadır. Güzellik anlayışının farklı disiplinler ve sanat-
sal anlatım biçimleri ile ele alındığı bu sanat dallarının en önemli özelliği mekâna bağımlı olmasıdır. Bir anlamda
da mekânsal düzenleme sanatlarıdır. Heykeli bu sanat dallarından ayıran en temel özellik ise heykelin üç boyutlu
plastik şekillendirmeye dayalı bir ifade biçimi oluşturmasıdır. Bu özelliği ile heykel bir hacim sanatı olduğu için
gerçek mekânda yer kaplar.
Heykel ile diğer görsel sanatlar arasında yakın ilişkiler bulunmaktadır. Heykel-mimari, heykel-seramik, heykel-
resim, heykel-endüstri tasarımı giderek birbirine yaklaşmaktadır.
Sanatın farklı alanları arasında karşılıklı etkileşim sürekli devam etmektedir. Geçmiş dönem uygarlıkları ince-
lendiğinde heykelin mimari alanda park-bahçe gibi alanları estetik olarak düzenleme isteğine, lahit ve mezarlarda
yaşam ve ölümü betimlediğine, sütunlarda taşıyıcı sistem olarak kullanıldığına tanık olmaktayız. Bu girift durum
insanoğlunun doğaya hâkim olma mücadelesinde aranabilir.
Demir, taş, mermer, ağaç gibi maddelere şekil vererek biçimlendirme, somut bir ifadeye dönüştürme uğraşısını
geçmiş dönem uygarlıklarının sanat disiplinleri arasındaki birlikteliğinde görmek mümkündür. Heykel bu yönü ile
mimariye yakın bir özellik gösterir (Görsel 1.6).

Görsel 1.6: Erechtheion (Erıtin) Tapınağı, İÖ 406, Klasik Yunan Dönemi, Atina

17