Page 57 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

1. Ünite

Araç-Gereç Kullanım Teknikleri

Kaynak makinesi, matkap, testere ve taşlama gibi elektrikli el aletleri üç boyutlu uygulamaların gerçekleşti-
rilmesinde en az mekanik araç-gereçler kadar önem taşır. İş, güç ve zamandan kazanç sağlayan bu makinelerin
kullanım eğitimi alınmadan çalıştırılması atölye kuralları gereğince sağlıksız ve sakıncalıdır. Çekiç, pense, testere,
tornavida gibi basit makinelere oranla işten ve kuvvetten daha fazla kazanç sağlayan bu profesyonel makinelerin
hata payını asgariye indiren modellerine her geçen gün yenileri eklenmektedir.

Matkap: Şarzlı ve elektrikli modelleri bulunan bu araçlara delme
amacıyla kullanılıyorsa delinecek malzemenin özelliğine göre (ah-
şap, beton veya sac) mandreni gevşetilerek uygun delici uçlardan
birisi takılır, vidalama yapılacak ise vidalama uçları tercih edilir.
Kullanımı sırasında kişinin matkabı kendisine zarar vermeyecek şe-
kilde tutması ve yapacağı işe göre kuvvet uygulaması, devir gücü ve
yönünü de ona göre ayarlaması gerekir (Görsel 1.96).
Görsel 1.96: Matkap
Kaynak Makinesi: İki metal maddeyi birbirine kaynatmak ya da
metal malzemedeki çatlakları doldurmak amacıyla kullanılır. Bu
makineler kullanılırken kaynak yapılacak yüzeyin kir, pas, toz ve
varsa boyadan arındırılmış olması gerekir. Bundan sonraki adım
ise şasi bağlantısını kaynak yapılacak noktaya yakın ve iletken bir
yere sabitlemektir. Elektrot pensesine geniş alanları doldurmak
için kalın, hafif yüzeylerde işlem yapmak için çapı daha ince elekt-
rotlar takılmalıdır. Bu işlem, amper ayarının uygulamanın ihtiyacı
olan seviyeye getirilmesiyle de ilişkilidir. Gerekli güvenlik önlem-
leri alındıktan sonra kaynak maskesi takılarak elektrot pensesi ile
malzeme arasında 45 derecelik açı olacak şekilde dolgu yapılabilir.
Tüm bu işlemler yapılırken eldiven giyilmesi, kaynak ışığına çıplak
gözel bakılmaması, kaynak dumanının solunmaması ve kaynak ya- Görsel 1.97: Kaynak Makinesı
pılan yerin daima havalandırılması iş sağlığı ve güvenliği açısından
büyük önem taşır (Görsel 1.97).

Taşlama: Spiral adı da verilen döner başlıklı bu makineler kesme,
taşlama ve zımpara işlemleri sırasında fiziksel iş gücünü azaltmak
amacıyla tasarlanmıştır. Mil kilidine basılan aracın sıkma flanşı çift
tırnaklı spiral anahtarı vasıtası ile sökülüp farklı kesme ve tesviye
etme başlıklarından ugun olanları takılarak kullanılır. Uygulama
yapılacak malzemenin (metal, taş, ahşap vb.) direncine göre seçi-
len başlıklar takıldıktan sonra devir hız ayarı kontrol edilir. Zımpara
sırasında yüzey ile spiral arasındaki açının 30 derecenin altında ol- Görsel 1.98: Taşlama
ması, kesme işleminde ise 90 derecelik dik açı ile işlem yapılması
gerekir. Kesme işlemi sırasında fazladan ağırlık uygulanmaması,
makinenin sarsılmaması, gözlük takılması ve koruyucu güvenlik
kitinin sökülmemesi şartları aranır (Görsel 1.98).

Şeritli Testere: Kullanım ve bakım bilgisi olan personel tarafından
kullanılması gereken bu araçlar, kalas ve ahşap parçaların boy, ge-
nişlik ve kalınlıklarını istenilen ölçülerde kesmek için üretilmiştir.
Farklı amaçları karşılamak için üretilmiş değişik varyasyonları bu-
lunan bu makinelerin motorları yüksek tork üretebilmek için sanayi
elektriğine ihtiyaç duyar. Mekanik testerelerden daha az iş gücü ve
zaman harcayan bu makinelerin çalıştırılması ve kapatılması esna-
sında gerekli kontrol ve güvenlik yönergeleri takip edilip her kulla-
nımdan sonra gerekli bakımları yapılmalıdır (Görsel 1.99).
Görsel 1.99: Şeritli Testere

54