Page 95 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

2. Ünite

Başın Anatomik Özellikleri

Sanatçı için insan anatomisinin doğru bilinmesi son derece önemlidir. Anatomi, oranlar konusunda somut
kurallara sahip bir ölçü sistemidir. Anatomi kelimesi Yunanca ‘‘bir yandan öbür yana kesim” anlamındadır. Vücut
bölümlerinin yapısını ve gelişimini inceleyen bir bilim dalıdır.
Yunan sanatında sanatçılar, insan vücudunun oran analizleri ve anatomi bilgisi ile idealize edilmiş kusursuz ölçü-
lere dayalı çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. 16. yy.da Mondino de Luzzi [Mandıni de Luzi (1276-1326)] tarafından
yazılan anatomi kitabından sonra ressam ve heykeltıraşlar anatomiye ilgi duymuşlardır. Rönesans ile birlikte bi-
limsel araştırmaların artışı, sanatçıları da etkilemiştir. Altın oranın keşfi ve “insan her şeyin ölçüsüdür” felsefesi
ile hareket eden sanatçılar, kusursuz ölçü birimi ile realist çalışmalar yapmışlardır. Anatomik incelemeler yapan
sanatçılardan Leonardo da Vinci’nin [Loenardo da Vinsi (1452-1519)] çalışmaları sanatın seyrini değiştirmiştir. Sa-
natçının çizimleri bugün de geçerliğini korumaktadır.
Anatominin sağlam bir gözlem gücü ile inşa edilmesi nitelikli bir yapının oluşturulabilmesinin ilk adımıdır. Yüz
ve baş yapılarındaki anatomik değişikliklerin özelliklerine göre belirlenen ölçülendirme teknikleri ile doğru bir
biçimlendirme yapmak mümkündür.
Üç boyutlu çalışmalarda yüzün karekteristik özelliklerini yakalayabilmek ve bunu uygulamalara aktarabilmek
iyi bir anatomi bilgisini gerekterir. Güçlü bir gözlem ve incelemenin ardından kişiye özgü belirlenen karekteristik
özelliklerin vurgulanması, insan başının anatomik yapısına yani kemik ve kas yapılarının doğru bir biçimde öğre-
nilmesi ile mümkündür. Çünkü büst çalışmalarında bütünü görerek yapıyı inşa etmek, daha sonra parçaları bütün
içerisinde sırasıyla ele almak gerekmektedir (Görsel 2.44).
Çalışmaya başlarken başın vücuda oranı, başın hareketi ve kendi içindeki oran-orantı özellikleri gözlemlenerek
anotomik yapı oluşturulmaya çalışılmalıdır. Bu sayede hangi yaş grubunda veya hangi ruh hâlinde olursa olsun
geometrik inşa ile yüzü şekillendirmek, yüzün anotomik yapısına en doğru şekilde ulaşmamızı sağlar.

a b

c ç

Görsel 2.44: Kas yapısının farklı yüz hareketleriyle değişen anotomik yapı

92