Page 13 - TÜRK HALK MÜZİĞİ KORO 10
P. 13
KİTABIN TANITIMI
TÜRK HALK MÜZİĞİ KORO 10 1. ÜNİTE
1.2. KORODA SES EĞİTİMİ
DİKKAT
Verimli soluk alabilmek, sesimizi güçlü ve dengeli kullanabilmek için esneme-gevşeme
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI çalışmalarının ardından ayakta veya oturarak yapılacak koro çalışmalarında duruş ve
1. Vücut rahatlığının şarkı söyleme üzerindeki etkileri sizce nelerdir? oturuş pozisyonlarının doğru olmasına dikkat edelim.
2. Ses açma ve soluk çalışmaları yapılmadan şarkı söylemenin ses üzerindeki etkileri neler olabilir?
Bedensel rahatlama ruhsal açıdan da rahatlamayı kolaylaştırır. Koro ele-
manlarının çalışma ortamlarının rahat olması, gerekli ön koşullardan biridir.
Doğru şarkı solunumu, bedensel ve zihinsel açıdan rahatlık ve yumuşak- Bu sebeple koro şefi, koro elemanlarının ruhsal rahatlığının sağlanmasında ol-
lıkla mümkündür. Vücut hareketleriyle yapılan esneme ve gevşeme çalışmala- dukça önemli rol üstlenmektedir. Koro şefinin koroya yaklaşımı, repertuvar
rı bedensel rahatlamayı, olumlu düşünme yoluyla yapılan çalışmalar zihinsel seçimi, çalışmalardaki dinamik yaklaşımları, neşeli üslubu koro elemanlarının Dikkat
rahatlamayı sağlar. Hem bedensel hem ruhsal açıdan rahat bir vücut da sesin ruhsal açıdan rahatlamalarını ve koro çalışmalarına duydukları heves ve isteğin
gereği gibi tınlaması açısından oldukça önemlidir. artmasını sağlar.
Bedensel Esneklik Sağlayacak Çalışmalar: Solunum Geliştirici Çalışmalar: çekme bu
• Yüz kaslarımıza iki elimizle masaj yapalım.
Ses ve şarkı söyleme eğitiminde vücut esnekliğinin sağlanması ve doğru
• Boyun kaslarımızı esnetmek üzere başımızı önce öne ve arkaya, sonra sağa duruş pozisyonlarının uygulanması soluk denetiminin doğru yapılmasında en bölümde
ve sola eğelim. önemli etkendir. Soluk denetiminde beden rahat, dingin ve dengeli; kol ve
omuzlar aşağıya doğru bırakılmış, ayaklar iyi güç alabilecek şekilde yere sağ-
• Omuzlarımızı esnetmek üzere:
lam basmış olmalıdır. Buradaki temel amaç, soluk basıncını farklı şiddetler- yer alır.
a) Sağ ve sol omzu öne ve arkaya doğru dairesel hareketlerle ayrı ayrı çe- de kullanabilme becerisini ve enerjiyi ekonomik kullanarak kasları yormadan
virelim. uzun sürede soluk verme alışkanlığı kazanabilmektir. Soluk alırken doğrudan
b) Kollarımızı iki yana açarak giderek büyüyen ve sonrasında küçülen dai- akciğerler değil, karın kasları kullanılmalıdır. Nefesi ayarlayan tüm kasların bir
reler çizelim. sporcu gibi gelişmiş ve esnek olması gerekir.
• Kollarımızla uzanabildiğimiz en üst seviyeye kadar yukarı uzanalım, sonra
ayak parmak uçlarımıza doğru olabildiğince gevşek bir şekilde eğilelim.
1. ALIŞTIRMA
• Bacaklarımızı gevşetmek üzere:
• Hem göğüs hem de karın bölgesine derin soluk alalım.
a) Sağ bacağımızı dizimizden tutarak karnımıza doğru çekelim, aynı hareke- • Göğüs içindeki mevcut havayı diyafram desteği ile karın bölgesine yönlendirelim, karın bölgesini şişirelim.
ti sol bacağımızla tekrarlayalım.
• Göğüsten karna inen tüm havayı soluk bitinceye kadar kontrollü bir şekilde dışarıya verelim.
b) Sağ bacağımızı ayak bileğimizden kavrayarak kalçaya doğru çekelim, • Bu çalışmayı günde 10 kere tekrarlayalım.
aynı hareketi sol bacağımızla tekrarlayalım.
c) Vücut ağırlığımızı bir ayağımız üzerinde dengede tutarken diğer ayağımı-
zı öne arkaya sallayarak kaslarımızı esnetelim.
2. ALIŞTIRMA
• Dil ve çene esnekliğimizi sağlamak üzere: • Sırtüstü uzanalım.
a) Dilimizi alt ve üst dişlerimiz üzerinde gezdirelim. • Karın bölgesine kitap vb. ağırlık yerleştirelim.
b) Dilimizi yanaklarımızın iç kısmında gezdirerek masaj yapalım. • Soluk alarak ağırlıkların indirilip kaldırılmasını sağlayalım.
https://meslekmateryal.eba.gov.tr/cdn/gsl/muzik/thmkoro10/1_THMKR_10_2023_BEDENSELRAHATLAMA.m4v 3. ALIŞTIRMA
• Bir mum yakalım, uzaklığını gittikçe artırmak suretiyle mumu söndürmeye çalışalım.
DİKKAT • Bu alıştırmayı rüzgârgülü, uzunca bir çubuğun ucuna bağlı kuş tüyü gibi farklı materyaller kullanarak Alıştırmalar
Bedensel esneme ve gevşeme çalışmaları bilinçli yapılmalı, yorucu hareketlerden tekrarlayabiliriz.
kaçınılmalıdır.
bu bölümde
24 25
yer alır.
Etkileşimli kitap, video, ses, animasyon, uygulama, oyun, soru vb. ilave
kaynaklara ulaşabileceğiniz karekodu gösterir. Daha fazlası için
http://ogmmateryal.eba.gov.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
Makam dizisi hakkında Makam ile ilgili etkinlik
bilgi bu bölümde yer alır. bu bölümde yer alır.
TÜRK HALK MÜZİĞİ KORO 10 2. ÜNİTE
Makama ait 2.2. UŞŞAK MAKAMI DİZİSİ 2.3. HÜSEYNÎ MAKAMI DİZİSİ
Dügâh (la) perdesinde hüseynî beşlisine, hüseynî (mi) perdesinde uşşak dörtlüsünün eklenmesiyle
Dügâh (la) perdesinde uşşak dörtlüsüne, neva (re) perdesinde bûselik beşlisinin eklenmesiyle oluşur.
türkü Seyri çıkıcıdır. Durağı dügâh (la) perdesidir. Güçlüsü neva (re) perdesidir. Yedeni ise rast (sol) perdesidir. oluşur. Seyri inici-çıkıcıdır. Durağı dügâh (la) perdesidir. Güçlüsü hüseynî (mi) perdesidir. Yedeni ise rast
(sol) perdesidir.
w
œ
œ B
bu bölümde & < > œ w Uşşak Dörtlüsü œ w œ Bûselik Beşlisi œ & < > œ w œ B œ œ w œ # œ w
Hüseynî Beşlisi
yer alır. https://meslekmateryal.eba.gov.tr/cdn/gsl/muzik/thmkoro10/8_THMKR_10_2023_USSAKMAKAMIDIZISI.mp4 https://meslekmateryal.eba.gov.tr/cdn/gsl/muzik/thmkoro10/9_THMKR_10_2023_HUSEYNIMAKAMIDIZISI.mp4
Uşşak Dörtlüsü
ETKİNLİK ETKİNLİK
• Aşağıda verilen hüseynî makamı dizisine örnek türkünün solfejini yapınız.
• Aşağıda verilen uşşak makamı dizisine örnek türkünün solfejini yapınız. • Aşağıda verilen hüseynî makamı dizisine örnek türkünün sözlerini yöresel
• Aşağıda verilen uşşak makamı dizisine örnek türkünün sözlerini yöresel üslûp/tavır, ağız/şive üslûp/tavır, ağız/şive özelliklerine dikkat ederek seslendiriniz.
KARA TREN GELMEZ' MOLA
özelliklerine dikkat ederek seslendiriniz.
ATEŞ ATTIM SAMANA BAK DUMANA DUMANA
KARA TREN GELMEZ’MOLA
Yöresi : Malatya Derleyen : Mustafa Özgül ATEŞ ATTIM SAMANA BAK DUMANA DUMANA
(GIMILDAN)
Notaya Alan : Mustafa Özgül
Kaynak Kişi : Mustafa Özgül
Yöresi : Malatya Derleyen : Mustafa Özgül Yöresi : Manisa (GIMILDAN) Derleyen : Erkan Sürmen
Yöresi
: Manisa
Kaynak Kişi : Mustafa Özgül Notaya Alan : Mustafa Özgül Kaynak Kişi : Hasan Avcı Notaya Alan : Erkan Sürmen
: Hasan Avcı
Kaynak Kişi
q = 53 e= 260
& b 2 2 ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ ™ & b 2 9 8 ™ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
4
(SAZ ) (SAZ
5 3
j
Türkü hakkında & b 2 ™ ™ ‰ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ ™ & b 2 œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ) ™ ™
MO LA
GEL MEZ
KA RA Tİ REN
DÜ DÜ
ÇAL MAZ
MO LA
NÜ
ĞÜ
kısa bilgi 9 & b 2 ™ ™ ‰ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ ™ 5 & b 2 œ œ# œ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ œ œ œ œ
-2- œ œ œ
bu bölümde 13 & b2 ™ ™ ‰ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ LA ™ ™ A GA GA V Y FE FE TEŞ DE DE AT GOY GOY TI DU DU M M M SA CEZ FİN MA VE CA NA YE NA DA DE DA
YÂR YOL LA
GUR BET E LE
MEK TU
MO
MAZ
AL
DIM
BU MU
yer alır. AL LI GE LİN YOL CU LO LAY LAR DI DAN SER NAZ LI Vİ YÂR BE DA Nİ LO SO LAY DI 7 œ œ# œ œ œ œ œ œ œ œn œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
A
LE RE
RAY DI
GE LEN GE ÇEN
-1- -2- Bağlantı: & b 2
KARA TREN GELMEZ 'MOLA ALDIM ÇANTAMI ELİME ALLI GELİN AL OLAYDI BA K DU MA NA DU MA NA (SAZ )
DÜDÜĞÜNÜ ÇALMAZ 'MOLA ÇIKTIM GURBETİN YOLUNA SERVİLERE DAL OLAYDI YA Rİ M GİT Mİ Ş GEZ ME YE
GURBET ELE YÂR YOLLADIM BÖYLE BİLSEYDİM SEVMEZDİM GELEN GEÇEN YOLCULARDAN SE LA M SÖY LE N AM CA MA
MEKTUBUMU ALMAZ 'MOLA DÜŞTÜM ALEMİN DİLİNE NAZLI YAR BENİ SORAYDI
9 œ œ œ# œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Mustafa Özgül’den alınan ve Malatya yöresine ait yukarıdaki türkü, Türk halk müziği türlerinden aşk ve sevdayı & b 2 œ # œ œ œ
barındıran mani biçimine örnektir. Mani biçimi aynı zamanda özlem, hasret ve ayrılık konularını işler. Yörede tür- SE Nİ N ZA Lİ M A NA Nİ
külerin söylenme şekli sıklıkla arguvan ağzı olarak adlandırılmaktadır. Türkünün usul özelliği bakımından ritmik TA KÜ ÇÜK TEN N A LIŞ TI M
yapısı, ana usullerden 2 zamanlıya örnektir ve ölçü sayısı 2/4’lüktür. AM CA M KI ZI NI VER MEZ SE DE
42 43
