Page 17 - TÜRK SANAT MÜZİĞİ KORO 10

TİTREŞİM VE YANSITICI SİSTEMLER

Titreşim sisteminin ana elemanı larinks (gırtlak), ses üretiminin asıl organıdır. Larinks; akciğerlerden gelen havanın
harekete geçirmesiyle titreşen ses tellerini de içinde bulunduran, kıkırdak ve kas dokularından oluşan bir kutucuktur. Ses tel-
leri sert ve sedefsi bir renktedir, akciğerlerden gelen hava ile titreşir ve ürettiği ses yansıtıcı (rezonatör) sistemde son şeklini
alarak anlamlı hâle gelir (Görsel 1.4).

Sessiz Alçak Ses Konuşma Yüksek Ses
Görsel 1.4: Ses Telleri

Ses telleri, solunum esnasında v harfi gibi bir
açıklık şeklinde duran sağlam kas yapılarıdır. Sesin
oluşması için bu boşluğun kapanacağı şekilde gerilmesi
ve ses tellerinin akciğerlerden gelen hava ile titreşme- Burun Boşluğu
si gerekir. Ses tellerinin gerilmesi (uzayıp kısalması),
birbirine yakınlığı ya da uzaklığı, akciğerlerden gelen
havanın basıncı gibi etmenler sesin şiddetini değiştirir. Ağız Boşluğu
Ses tellerinin saniyedeki titreşimi ne kadar fazla ise ses
o kadar ince çıkar. Yutak
Sesin şekil aldığı kısma “rezonans bölgesi” Dil
denir. Ses tellerinin titreşmesi sonucu oluşan sesler an-
lamlı bir bütün olmak için hazırdır. Yansıtıcı (rezonatör)
bölgelerin en önemlileri; göğüs boşluğu, ağız, burun,
yutak, yumuşak ve sert damaktır. Her rezonatör böl- Ses Telleri
genin sesin oluşumunda ayrı bir rolü vardır. Rezonatör
bölgeler, baş ve göğüs boşlukları olmak üzere iki kısım- Soluk Borusu
da incelenebilir (Görsel 1.5). Yemek Borusu

Görsel 1.5: Baştaki Rezonatör Bölgeler

Kalın seslerde rezonans göğüs boşluğunda his-
sedilir ve bu bölge seslerin kuvvetlendirilmesine yar-
Dişler dımcı olur. İnce sesler ise baştaki boşluklarda hissedilir.
Larinksten ağız boşluğuna kadar uzanan bu bölge sesin
Sert Damak tınısını oluşturan kısımdır. Ağız boşluğunda bulunan dil,
dişler, çene, yumuşak ve sert damaklar artikülasyonun
Yumuşak Damak
gerçekleşmesinde etkilidir. Özellikle dil, konuşma ve
Küçük Dil şarkı seslendirme kalitesini doğrudan etkileyen bir yapı-
Bademcik dır (Görsel 1.6).

Dil

Dudak

Görsel 1.6: Artikülatör

İnsanda Ses Sistemi, Ses Eğitimi Uygulamaları ve Koro Kültürü İnsanda Ses Sistemi, Ses Eğitimi Uygulamaları ve Koro Kültürü 15