Page 49 - BATI MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 11

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

1. Temel konumdaki majör ve minör akorların üzerine küçük üçlü veya büyük
üçlü aralık ekleyerek dört sesli akorlar oluşturunuz. Oluşturduğunuz akorları
armonik olarak çalıp seslendiriniz.
2. Temel konumdaki majör ve minör akorlara dördüncü sesi ekledikten sonra
oluşan yeni akorun tınısındaki faklılığı ve sizde bıraktığı etkiyi tartışınız.

Bir sesin üzerine üçlü ve beşli eklenmesiyle üç sesli akorların oluştuğunu öğrenmiştiniz. Benzer şekilde
akorun temel sesi üzerine yedilisi eklendiğinde de dört sesli bir akor oluşur. Dört farklı sesten oluşan bu akor,
temel sesi ile üstteki sesi arasında yedili aralık olması nedeniyle yedili akor olarak adlandırılır.
Bir dizinin her bir derecesi üzerine ayrı ayrı yedili akorlar kurulduğunda bu akorların niteliği ve tonalite içindeki
etkisi, buna bağlı olarak da adları farklılık gösterir. Bu farklılıklar, yedili akorun dizinin hangi derecesinin üzerinde
olduğuna ve akoru oluşturan seslerin temel sese ve birbirlerine olan uzaklıklarına göre oluşur.
Aşağıda do majör ve la minör dizilerinin dereceleri üzerine kurulan yedili akorlardan benzer özellikte olanlar
aynı renkte gösterilmiştir:
5
(Eksik 5)
T5 w
Do majör w K7 w K7 w K7 w B3 B7 w K3 w B3
w
T5 w
w
K3 w
T5 w
B3 w
& B7 w B3 K7 w B3 w K3 K7 w B3 w K3 B7 T5 w K3 w B3 T5 w K3 w K3 T5 w B3 w K3 5 w K3 B3 w
T5 w
B3 w
K3
w
K3 w
K3 w
w
K3
I B3 II III IV V VI VII VIII
La minör w B7 w#
w
T5 w
T5 w
5 w
K3 w
K3 w #
& B7 w# w B3 K7 w B3 B7 w K3 K7 T5 w B3 w K3 K7 w K3 w # K3 B7 w K3 w B3 7 w K3 T5 w B3 w B3
A5 w#
w
B3 w
K3
w
T5 w
B3 w
K3 w
w
w
w
B3
w
K3
B3
B3
5
I K3 II K3 III IV V VI VII VIII
7
(Eksik 7)
3.1. DOMİNANT YEDİLİ AKORU
3.1.1. Dominant yedili akorunu oluşturma
Majör ve minör dizilerin* V. (dominant) derecesi üzerine kurulan üç sesli majör akorlara yedililerinin de
eklenmesiyle oluşan dört sesli akorlar dominant yedili akorlardır. Bir başka ifadeyle dominant yedili akorlar,
üç sesli temel konumdaki majör akorun üzerine K3’lü eklenmesiyle oluşur. Eklenen bu ses ile kök ses arasındaki
uzaklık K7’lidir. Temel konumdaki dominant yedili akorlar V7 (D7) olarak şifrelenir.**
Dominant yedili akorlarda seslerin kök sese ve birbirine göre konumlanışı aşağıda gösterilmiştir:
Do majör K7 w
w
& w w T5 w K3 w w w
w
K3
B3
w w
I II III IV V7 VI VII VIII
(D7)
La minör
T5 w
#w
& w K7 w K3 w w # w
w
K3
w w w B3
I II III IV V7 VI VII VIII
(D7)
1
* Minör dizilerde öncelikle armonik minör dizinin esas alınması gerektiğini hatırlayınız.
7
** Temel konumdaki dominant yedili akorlarda bu şifreleme dışında yaygın olarak şifresi de kullanılmaktadır.
+
48