Page 21 - ÇALGI TOPLULUKLARI (ORTAK) THM 11

20 THM ÇALGI TOPLULUKLARI

Kütahya gezeklerinde hiyerarşi yoktur. Yaşça büyük olanlara veya sevilen sayılan kişilere
hürmet gösterilir. İlk toplantıda yeni gelenler varsa diğer gezek üyeleriyle tanıştırılır. Bu görev,
yeni gelen kişiyi gezek grubuna katılması için tavsiye eden kişinindir.
Gezeklerde genellikle bağlama, kabak kemane, bendir, zilli tef, kaşık gibi enstrümanlar
kullanılmakta ve yöresel türküler çalınıp söylenmektedir. Çalınan türküler genellikle ağırdan
başlayarak zeybekler, ardından ritmik türküler şeklinde devam eder. Türküler çalınırken gezek
üyeleri konuşmaz sadece türkülere eşlik ederler. Türküler söylenir, arkasından çeşitli oyunlar
oynanır. Bu oyunlardan en bilineni yattı kalktı oyunudur.
Müzik başladıktan sonra yeme içmeye ara verilir kimse yemek yemez. Yemek olarak et
yemekleri, Kütahya’nın yerel yemeği olan cimcik, labada dolması, düğün çorbası, bamya, sıkıcık
yemeği, pilav bulunur. Yine çaylı olanlarda tosunum, lokum, haşhaşlı ağzı açık bulunur. Yaş ve
kuru pasta bulunur. Tatlılar yapılır.Yemekler genelde sinilerde yerde oturarak yenir. İçeceklerden
vazgeçilmez olan çaydır. Kahve de tercih edilen içeceklerden biridir.

ZİYAFET
Burdur ve çevresinde yapılan ziyafet eğlenceleri büyük küçük arasında saygı ve sevginin
devam ettirildiği, geleneklerin sürdürüldüğü toplantılardır. Uzun kış gecelerinde sadece erkekler
arasında yapılan ziyafet geleneğinin kendine özgü müziği, oyunları, törelere uygun olarak
yapılan disiplinli ve eğitici bir yapısı vardır. İlk toplantı karar almak için yapılır. Sonra ilk ziyafe-
tin yapılacağı ev sahibi kura ile belirlenir. Alınan kararlara göre ziyafet yemekli ya da yemeksiz
olarak belirlenir.
Hava karardıktan sonra ziyafetin yapılacağı evde toplanılır. Toplantıya geç gelen ya da
yanlış hareket yapanlar erbaş tarafından para cezasına çarptırılır. Paralar muhasebecide top-
lanır. Saygı ve sevgi uyulması gereken ilk töredir. Büyükler geldiğinde ayağa kalkılarak onlara
saygı gösterilir.
Ziyafet geleneğinin temel özelliklerinden biri, katılanların arasında mahallî sanatçıla-
rın ve şakacı kişilerin bulunmasıdır.
Katılanların arasında öyle biri yok-
sa bu iş için sezonluk müzisyenler
kiralanır. Bu kişiler de törelere uy-
mak zorundadır. Ziyafet gecelerinde
bağlama, cura, kabak kemane, sipsi,
bendir, davul gibi yörede kullanılan
enstrümanlar çalınır. Okunan ve
çalınan türküler genellikle ağırdan
başlar. Zeybekler, gurbet havaları
ardından ritmik türküler daha sonra
9/8’lik teke zeybeği ve teke havası
gibi türküler çalınır, oyunlar oynanır
(Görsel 1.11). Sonra düz hava diye
Görsel 1.11: Ziyafetten bir görüntü tabir edilen 2/4’lük havalar icra edi-

lir, ziyafet gecesi devam eder. Yemekten sonra kahveler içilir. Çeşitli bilmeceli ve gülmeceli
oyunlar oynanır. Yemek olarak çoğunlukla pirinç pilavı, et, taze fasulye, bamya, kuru fasulye gibi
yemekler hazırlanır. Son olarak irmik helvası, kadayıf ya da baklava ikram edilir.
Kış mevsimi boyunca devam eden geleneksel ziyafet gecelerinde cezalardan toplanan
paralarla bahar mevsiminin ilk günlerinde veya Hıdırellez günü bağ ya da bahçede, seneye tek-
rar buluşmak üzere mükemmel bir ziyafet yapılır; sezon böylelikle kapatılır.