Page 18 - ÇALGI TOPLULUKLARI (ORTAK) THM 11

THM ÇALGI TOPLULUKLARI 17

Geceye gelenlere ilk olarak acı kahve ikram edilir. Bu kahveye mırra denilir. Mırra,
misafirler ilk geldiklerinde ve kalkacakları sırada olmak üzere iki defa ikram edilir. Kahveyi
dağıtan kişi fincana az miktarda kahve koyarak misafire verir. Misafir kahveyi içtikten sonra
fincanı uzatır, dağıtan kişi tekrar az miktarda kahve koyarak misafire uzatır, misafir tekrar
içerek, fincanı yere koymadan dağıtan kişiye uzatır. Misafir eğer yanlışlıkla veya bilerek fincanı
yere koyarsa bu kahveyi dağıtan kişiye büyük saygısızlık anlamı taşır ve cezası kahveyi dağıtan
kişiyi evlendirmek veya fincanı altınla doldurup geri vermektir.
Sıra gecelerinde en çok Şanlıurfa dışından gelen misafirler yanlışlıkla fincanı yere koyar.
Bu durumda, dağıtan kişiden bu durumu hoş görmesi istenir. Kahveden sonra çay ikramına
geçilir. Çay biraz geciktiği zaman ev sahibine şakalar yapılır. “Çay İçinde Adalar” gibi içinde çay
geçen türküler söylenmeye başlanır.
Sıra gecelerinde yemek olarak çiğ köfte yapılır (Görsel 1.7). Diğer yemeklerin yapıldığı
sıra geceleri de vardır. Sırada sohbet veya müzik faslı biterken köfteyi yoğuracak kişi ve ona
yardımcı olacaklar köfte yoğurmak üzere kalkarlar.

Görsel 1.7: Şanlıurfa sıra gecesi

Sıra gecelerinde çiğ köfteden sonra yörenin meşhur tatlılarından kadayıf, şıllık, katmer,
baklava veya mahallî tatlılardan daş ekmeği, küncülü akkıt, palıza, şıre gibi yiyeceklerden
herhangi biri ikram edilir. Bu geceler ayrıca geleneksel “tolaka” ve “yüzük fincan” oyunlarının
oynandığı, geleneklerin yaşatıldığı gecelerdir.
Sıra gecelerinin temeli disiplindir. Sıra gecesine katılan kişi bu kurallara uymak zorunda-
dır. Uyum sağlayamayanlar sıra gecesinden ayrılmak zorunda kalırlar.
Sonuç olarak sıra gecesi bir halk okuludur, eğitim ve öğretim müessesesidir, arkadaşlık-
ların dostluklara dönüştüğü, dayanışma ve yardımlaşmanın, hoş sohbetin, müziğin, edebiyatın
harman olduğu gecelerdir.
Sıra geceleri geleneği çok yaygın bir şekilde hâlen devam etmektedir. Birçok geleneğimi-
zin yozlaştığı ve bir kısmının kaybolduğu günümüzde sıra gecesi geleneğinin yaşıyor olması bir
şanstır, bir güzelliktir. Sıra gecesi geleneğinin sürdürülmesi, bu kadar olumsuz tesirlere rağmen
halkımızın millî değerlerine sahip çıktığının göstergesidir.