Page 28 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |

2.1.2. Halayların Oynanış Özellikleri

Halaylar; oynandığı bölgelere, ortaya çıkış hikayelerine, oyuna
eşlik eden çalgılara, oyuncuların cinsiyetine, oynanış biçimlerine ve
ezgilere göre değişik adlar alır. Oyuncu sayısı, bölgelere ve oynanan
oyunun özelliklerine göre değişir. Kadınla erkeğin beraber veya ayrı
oynayabildiği halay; bazı yörelerde yuvarlak, bazı yörelerde ise hilal
şeklinde bir dizi oluşturularak oynanır (Görsel 2.2). Oyuncu sayısın-
da sınırlama yoktur. Halayın başındaki kişiye "halaybaşı", sonundaki
kişiye ise "pöçcük" denir. Halay, bu kişilerin komutları ile bir düzen
içinde hareket ettirilir. Bazı halaylarda ise halaybaşı, oyunun ezgisi-
ne uygun solo hareketler yaparak oyuna renk katar. Oyuncular bir-
birlerini ellerinin küçük parmaklarından tutarak ya da birbirleriyle
kol kola girerek sırayı
oluşturur. Bu sıra ha-
lay sona erene kadar
devam ederken bazı
halaylarda bir süre
sonra değişir. Halay-
lar genellikle yavaştan
başlar ve hızlanarak
biter. Halayın oynanı-
şı ve figürleri, coğrafi Görsel 2.2
bölgelere hatta köylere göre değişebilir. Halay genellikle toplu ola- Hilal Şeklinde Kadın-Erkek
rak oynanır. Halayın temposu ve ritmi, insanların enerjilerini ar- Halay Oyunu
tırarak coşkulu bir ortam oluşturmalarına yardımcı olur. Halayın
oynanışı sırasında oyuncular birbirleriyle temas halinde olurlar ve
bazı hareketleri senkronize bir şekilde yaparlar. Halayın oynandığı
bölgelerde, oyunun adı ve oynanış şekli değişebilir. Örneğin halaylar,
bazı bölgelerde "leylek havası" olarak adlandırılırken, bazı bölgelerde
"düz halay" olarak bilinir. Halayın oynanışı sırasında oyuncuların el-
lerinde tuttukları mendiller, oyuna özel bir hava katar ve hareketlere
destek sağlar.

Halayın Bazı Bölümleri

Ağırlama: Halay oyununda birinci bölümdür. İki ya da üç bölümlü
halaylarda açılış oyunudur. İlk kısım baş oyun niteliğindedir.
Yanlama: Üç bölümlü halaylarda ikinci bölümdür. İki bölümlü ha-
laylarda yanlama olmaz. Ağırlama-hoplatma veya ağırlama-yelleme DİJİTAL İÇERİK
şeklinde oynanır.
Hoplatma: Halay oyununda üçüncü ve son bölümdür. Çevik bir şe-
kilde oynanır ve halayın en hızlı bölümüdür. İki bölümlülerde bitiriş
bölümüdür.
Tek Halay: Aynı ezgi ile iki veya üç kısım hız değiştirerek oynanan
halayların tümüne denir.

27