Page 29 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |
P. 29
Halay Faslı: Aynı makam dizisinde bulunan halay ezgilerinin birbi-
rine eklenerek peş peşe çalınmasından veya söylenmesinden oluşur.
Titretme: Halay oyununda biraz öne eğilerek omuzların ve göğsün
sallanması veya titretilmesidir.
Halay Tepme: Hora biçiminde ayakların yere vurulmasıdır.
OKUMA METNİ
Çayda Çıra
Çayda Çıra oyunu, çeşitli efsanelerle çevrili bir halk oyunudur. Bunlardan biri, Fırat Nehri'nin
coşkun sularının aktığı bir yerde geçer. Efsaneye göre nehrin iki yakasına yerleşen iki Oğuz boyundan
iki genç, birbirlerini delice sever. Kız, geceleri nehrin kıyısında ateş yakarak nehre ışık tutar ve oğlana
yol gösterir. Nehre yansıyan ışığı yüzerek takip eden genç, girdaba kapılmadan karşı kıyıya çıkar. An-
cak bir gece kızın babası, kızının yaktığı ateşi söndürür. Zifiri karanlıkta suyun ortasında kalan genç,
yolunu bulamaz ve girdaba kapılarak boğu-
lur. Kız, oğlanın kıyıya çıkmadığını görünce
kendini suya atar. Nehrin her iki yakasında-
ki köylüler, kaybolan gençleri aramak için
meşaleler yakar ancak bir türlü gençleri bu-
lamazlar. Bu hazin olayın sonucunda Çayda
Çıra oyununun doğduğu söylenir.
Başka bir efsaneye göre ise, Uluova'yı
ortadan ayıran Haringit Çayı'nın kıyısında
kurulu bir köyde düğün vardır. Bu köyün
ileri gelenlerinden birinin oğlu evlenmek-
tedir. Günlerce eğlenilen düğünün artık
son gecesidir. Eğlence, olanca coşkusu ve
güzelliği ile devam etmektedir. Aniden ay Görsel 2.3
tutulur. Bu olay pek hayırlı bulunmaz ve Çayda Çıra Oyunu
davetliler tedirgin olur. Düğünün neşesi kaçar. Damadın annesi Pembe Hatun, bu duruma çok üzü-
lür ve köyde ne kadar mum varsa toplatır, tabaklara dizer ve orada bulunanların ellerine tutuşturur.
Kendisi de başa geçerek mumların ışığında oynamaya başlar. Çalgıcılar hemen bu oyuna uygun bir
müzik bulur ve davetliler coşar, eğlence devam eder. Böylece Çayda Çıra oyunu (Görsel 2.3) ve ezgisi
ortaya çıkar.
Kaynak: https://elazig.ktb.gov.tr/TR-245749/elazig-halk-oyunlari.html
28