Page 56 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |

2.2.2. Horonların Oynanış Özellikleri

Horonlar Orta ve Doğu Karadeniz yörelerinde hızları, oynanma
şekilleri ve çalınan çalgıların özellikleri bakımından küçük farklılık-
lar gösterse de genellikle aynıdır.
Karadeniz Bölgesinde oynanan oyunlar ezgi ve ritmik yapıları
bakımından farklılık gösterir. Horanlarda beş, yedi, dokuz zamanlı
usuller kullanıldığı gibi, karma usuller de sıklıkla kullanılır. Horon-
lar genellikle kemençe, tulum, davul ve zurna eşliğinde oynanır.
Yörelere göre değişen oyun çeşitleri ve oyun biçimleri vardır.
Yöresel müziklerdeki farklılık, adımlar ve hareketlerde de belirgin
bir şekilde görülmektedir. Bu hareketlerde büyük bir coşku, titizlik,
ciddiyet ve disiplin vardır. Horonda oyuncunun bütün vücudu ha-
reket halindedir.

Horon; kol kola girilerek,
el ele tutuşularak veya yanın-
daki oyuncunun omzuna kol-
lar atılarak düz sıra ya da halka
hâlinde oynanır. Horonu çoğu
zaman erkekler ve kadınlar ayrı
ayrı oynar. Ayrı oynanan ho-
ronlarda kadınlara ve erkeklere
özgü horon biçimleri ve ezgileri
vardır. Kadın ve erkek grupların
ın birlikte oynadıkları horonlar Görsel 2.13
da vardır. Birlikte oynanan horonlar genelde düz dizi hâlinde ileri Kadın-Erkek Horon Oyunu
geri adımlarla mesafe alınarak oynanır (Görsel 2.13). Oyun içerisinde
sağa sola ani dönüşler, ani kol çıkarma ve sallamalar sert bir şekilde
yapılırken vücudun yapmış olduğu hareketler yumuşak ve hafiftir.
Kızların oynadıkları oyunlara Kız Horonları adı verilir. Kız erkek bir
arada oynanan horon türlerine özellikle köylerde daha çok rastlanır.
Horonlar, ritim ve hareket özelliklerine göre “Sıksaray, Sallama”
gibi çeşitlere ayrılmaktadır. Horonlar grup oyunu olduğu için en az
beş kişi ile oynanır. Oyunlarda el veya parmak tutuşu yapılabilir.
Kollar vücudun yanındayken veya dirsekler kırık iken ellerden tu-
tulur. Tutma sırasında sağ el kapalı sol el açıktır. Yani sağ el altta sol
el üstte kalır.
Oyunlar normal bir hızla başlar, bir müddet aynı hızla devam
eder ve oyunun son bölümünde hızlanarak bitirilir. Horonlarda tek DİJİTAL İÇERİK
yönlü ve daima ileri; iki yönlü, bir ileri bir geri şeklinde sıra hare-
ketleri görülür. Yarım halka gibi dönüşler vardır, tam halka dönüşü
azdır. Yana doğru yürüyüşler de yapılmaktadır. Oyunu genellikle
enstrümanı çalan yönetir. Kemençeci ya da en yaşlı oyuncu komut
verir. İkisi de yoksa en iyi oyuncu komut verir. Tulum ve zurna ile
oynanıyorsa en iyi oynayan komut verir.

55