Page 91 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |

3.2. Kaşık Türünden Oyunların Özellikleri

Hazırlık Soruları
1. Konya müzik kültürü ile ilgili neler biliyorsunuz? Arkadaş-

larınızla tartışınız.
2. "İç Anadolu Bölgesi"'ndeki oyun kültürü hakkında neler
biliyorsunuz?

3.2.1. Kaşık Oyunları

Kaşık oyunları Türk kültürünün önemli bir parçası olan gele-
neksel oyunlardır. Kaşık oyunlarının kökleri çok eski çağlara dayan-
maktadır. XVI. ve XVII. yüzyıllardan kalma minyatürlerde Horasan
bölgesinde "kaşoğ" adıyla oynandığı görülmektedir. Eldeki ritim
aracı ile dans etme geleneği Selçuklu dönemine kadar uzanmakta-
dır. Oyuncular ellerindeki kaşıklarla ritim tutarak oyna-
dıkları için "Kaşık Oyunu" adını almıştır. Kaşıklar hem
ritim sazı görevi görür hem de oyuna canlılık katar ve
dans eden oyunculara eşlik eder. Kaşık oyunları genel-
likle kapalı mekanlarda, köy odalarında oynanmalarıy-
la halay ve zeybeklerden ayrılır.
Kaşık oyunları genellikle Konya yöresinde yay-
gın olmakla birlikte Marmara Bölgesi'nden Bursa, İç
Anadolu Bölgesi'nden Eskişehir, Ankara, Kırşehir,
Nevşehir, Niğde, Konya; Batı Karadeniz Bölgesi'nden
Kastamonu, Akdeniz Bölgesi'nden Mersin, Antalya, Is-
parta; Ege Bölgesi'nden Afyon, Uşak gibi birçok yörede
kaşıkla oynanan oyunlar görülmektedir. Her bölgenin
Görsel 3.13 kendine özgü oyun tarzı ve ayrıntıları bulunur. Oyunda
Kaşık Oyununda Ritim tempo tutmak için kullanılan bu kaşıklar oyuncuların ustalıkla ritim
oluşturmasını sağlar (Görsel 3.13). Kadın-erkek herkesin katılabildiği
kaşık oyunları her türlü düğün, bayram, şenlik ve etkinliklerde oyna-
nır. Bu oyunlar, eğlence ve sosyal etkileşimin bir aracı olarak binlerce
yıldır Türk toplumunda varlığını sürdürmektedir.
Özellikle Konya yöresi halk oyunları arasında kaşık oyunları
DİJİTAL İÇERİK önemli bir yer tutar. Bu yörede oyunlar parmaklar arasına sıkıştırılan
şimşir (ahşap) veya kemik kaşıklarla tempo tutularak oynanır. Ay-
rıca kaşık yerine parmak zilleri de kullanılmaktadır. Ancak bölgeler
değiştikçe oyunun oynanış tarzı ve detayları da değişiklik gösterir.
Örneğin, Konya ve çevresinde kaşık oyunlarında kaşıklar birbirine
daha sık vurulurken Kütahya ve Bolu gibi yerlerde daha aralıklı vu-
ruşlara ve belirli vurgu noktalarına denk gelen vuruşlara rastlanır.

90