Page 93 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİ

5.1. TRABZON YÖRESİ HALK DANSLARININ ÖĞRETİMİ

ÜNİTE HAZIRLIK SORULARI
1. Horon hakkında neler biliyorsunuz?
2. Trabzon ve Artvin yöresi halk oyunları ile ilgili neler biliyorsunuz?
3. Trabzon ve Artvin yöresi müzik kültürü ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?

Görsel 5.1: Devlet Halk Dansları Topluluğu (Trabzon Yöresi)
Horon; genellikle Doğu Karadeniz’de dizi şeklinde kemençe, tulum, davul ve zurna eşliğinde oynanan bir
oyun türüdür (Görsel 5.1). İlk çağlardaki dinî tören niteliğindeki oyunlara da horon denildiği bilinmektedir.
Bazı yerlerde horum, horun, horan olarak da bilinir. Horonun denizciliğin etkisiyle oluştuğu rivayet edilir. Ho
ronun yapısında tarım kültürünün varlığı da açıkça görülür. Mısır koçanlarının hasattan sonra kurutulması ve
desteler hâlinde dik tutulmasına horom denir. Horomların bulunduğu tarla, uzaktan kollarını havaya kaldırmış
insan kalabalığını andırdığı için bu oyuna horon denildiği söylenmektedir. Tarla ve bahçelerde yapılan kazma
ve bellemedeki ritmik hareketler oyuna da yansımıştır. Bellemedeki kol, bacak ve vücut hareketleri belli başlı
horon gürleridir. Karadeniz yöresi ile bütünleşmiş olan horon kavramı, halk oyunlarının ve halkın yaşayış
biçiminin önemli bir parçası olarak geleneğin içinde yerini almıştır.
Horonlar Orta ve Doğu Karadeniz yörelerinde hızları, oynanma şekilleri ve çalınan çalgıların özellikleri
bakımından küçük farklılıklar gösterse de aynıdır. Tüm bedeni titreterek oynanan bu oyunların metronomu
çok yüksektir. Rize ve çevresinde yavaş oynanır. Bu hareketlerde büyük bir coşku, titizlik, ciddiyet ve mutlak
bir disiplin vardır. Erkek oyunları genelde düz dizi hâlinde ileri geri adımlarla mesafe alınarak oynanır. Oyun
içerisinde sağa sola ani dönüşler, ani kol çıkarma ve sallamalar sert bir şekilde yapılırken vücudun yapmış
olduğu çalımlar yumuşak ve ha ftir. Kadın erkek bir arada oynanan horon türlerine özellikle köylerde daha
çok rastlanır. Horonlar grup oyunu olduğu için en az beş kişi ile oynanır. Oyunlarda el, parmak tutuşu yapı
labilir. Kollar vücudun yanında veya dirsekler kırık iken ellerden tutulur. Tutma sırasında sağ el kapalı, sol el
açıktır. Yani sağ el altta sol el üstte kalır. Oyunlar normal bir hızla başlar, bir müddet aynı hızla devam eder
ve oyunun son bölümünde hız artırılarak oyun yüksek hızda bitirilir.

Düşünelim - Tartışalım
Bildiğiniz horon oyunu müziklerinden örnekler veriniz.