Page 11 - MÜZİK KÜLTÜRÜ |

İlkel denebilecek bu enstrümanlarla başlayan insanlığın
güzellik arayışı bugün hâlâ benzer bir heyecan ve keşif ruhuyla
devam etmektedir. Müzisyenlerin ruhunu katarak ürettiği nota-
lar, 45.000 yıllık müzikal bir yolculuğun parçası hâline gelir. Böyle
bakıldığında müzik, dünyanın en eski uğraşlarından biri olarak
düşünülebilir. Bulunan arkeolojik kalıntılar da bunu destekler ni-
teliktedir (Görsel 1.3-1.4).
Müzik kültürü geniş bir kapsama sahiptir. Malzeme bilgisi,
teorik arka plan, müziğin sosyolojik ve psikolojik etkileri, müzik
eğitimi, popüler müzik, enstrüman çalma stilleri, müzik ortamı
ve bu ortamlarda davranış usulleri gibi konular müzik kültürü-
nün alanına girmektedir. Başka bir deyişle müzik kültürü; insan-
lığın müzik sanatına ilişkin kazandığı bilgi, beceri, tutum ve dav-
ranışlar ile müzik ortamlarında geçerli ahlak kuralları, gelenekler
ve benzeri diğer yetenek ve alışkanlıkları kapsayan karmaşık bir
bütündür.
Görsel 1.3: Lir çalan kadın heykeli,
Kıbrıs, MÖ 300-250
Değerlendirme:
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Müzik nedir?
2. Müzik kelimesinin kökeni nereye
dayanmaktadır?
3. En eski tarihe ait enstrüman
kalıntıları hangi ülkede bulunmuştur?
4. Müzik kültürü kavramını açıklayınız.
Görsel 1.4: Teb ya da bugünkü adıyla Luxor kentindeki Benia'nın
mezarında bulunan duvar resmindeki müzisyenler
1.2. MÜZİK HER ZAMAN VARDI
Müzik, en az insanlık tarihi kadar eskiye uzanan bir uğraştır.
İnsan, müziği keşfettikten sonra ondan bir daha hiç ayrılama-
mıştır. Arkeolojik buluntularda ele geçirilen enstrüman örnek-
leri ya da müzik notaları göstermektedir ki insan, müzik aracı-
lığıyla sadece eğlenmemiş, aynı zamanda müziği, inancının ve
geleneklerinin merkezine yerleştirmeyi bilmiştir (Görsel 1.5).
Teknolojinin ve tıbbi olanakların henüz gelişmediği yıllar-
Ünitelerde yer alan görsellerin da insanlar özellikle savaş meydanlarında ya da hastalıktan kay-
künye bilgilerini gösterir. naklanan sebeplerle çok erken yaşlarda ölmekteydi.
İnsanlık, hastalıklara çare bulabilmek ümidiyle ilaçlar üret-
mek, av araçları geliştirebilmek ve iklimin zorlayıcı şartlarını Görsel 1.5: 11-13. yüzyıla tarihlenen
kendi lehine çevirebilmek için bilimi kullandı. bir Orta Çağ kemik fülütü
13

1. ÜNİTE İNSAN, MÜZİK, KÜLTÜR VE MEDENİYET
1. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Yeni bilgilerin öğrenilmesi
Öğrencilerin ünite ile ilgili A. Aşağıdaki soruları dikkatle okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz. amacıyla ön bilgilerin harekete
1. İnsan ve kültür arasında nasıl bir ilişki vardır?
geçirilmesini, konuyu sezdirmeyi
öğrendiklerini çoktan seçmeli a) İnsan ve kültür arasında bir ilişki yoktur. amaçlayan soru, etkinlik vb.
b) Kültür, insanı var etmiştir.
sorular, açık uçlu sorular, c) İnsan, kültürü var eder ve var ettiği kültürden etkilenir. çalışmaları kapsar.
d) İnsan, kültürü var eder ama o kültürden etkilenmez.
e) İnsan sadece başkaları tarafından üretilen kültürden etkilenir.
öz değerlendirme formları ve 2. İnsanlık müzikle yollarını hiç ayırmamıştır. Büyük felaketler de yaşasa müziği terk
dereceli puanlama anahtarlarıyla etmemiş, unutmamıştır. Bunun sebebi ne olabilir?
a) İnsan eğlenceye hep ihtiyaç duymuştur.
b) İnsan enstrüman çalmayı ve şarkı söylemeyi çok sevmiştir.
değerlendirilmelerine yönelik c) İnsan, müziği sadece bir eğlence aracı değil, bir çeşit eğitim aracı olarak da kullanmış
ve yaşadığı deneyimleri sonraki nesillere müzikle aktarmıştır.
bölümü gösterir. d) Müziğin geçmişi çok eskiye dayanmamaktadır.
e) Hepsi
3. Türk kültürü ve müzik arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Türk müzik tarihi MÖ 3000’li yıllara kadar uzanmaktadır.
b) Türk müziği, Orta Asya'da Hun, Göktürk ve Uygur gibi Türk boyları arasında gelişmiştir.
c) Türk müziği, Orta Asya'daki Türk boylarının göçebe hayat tarzından etkilenmiştir.
d) Türk müziği geleneksel olarak çadırlarda veya açık hava etkinliklerinde icra edilmiştir..
e) Türk müziği, gelişimini sürdürürken farklı kültürlerin müziğiyle etkileşime girmemiştir.
4. Hangisi kültür manasında kullanılmış kelimelerden değildir?
a) İrfan
b) Ekin
c) Ümran
d) Servet
e) Hars
5. Görünür olan toplumların ortak özellikleri nelerdir?
a) Kültürel farkındalıklarının yüksek olması
b) Hepsinin aynı coğrafyada yaşamaları
c) Çok geniş topraklara sahip olmaları
d) Nüfuslarının çok kalabalık olması
e) Yaşadıkları yerlerin coğrafi özelliklerinin benzer olması
6. Aşağıdakilerden hangisi müziğin toplum yaşamındaki yerine örnek teşkil etmez?
a) Kütüphanede müziğin olması
b) Düğünlerde müziğin olması
c) Eğlencelerde müziğin kullanılması
d) Sosyal ilişkilerde müziğin bir paylaşım aracı olması
e) Dinî ve askerî alanda müziğin olması
22
10