Page 156 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11

1936 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı kurulmuş ve 1937’den itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Güzel
Sanatlar Genel Müdürlüğünün desteğiyle 1952 yılına kadar düzenli bir şekilde derleme çalışmaları bu ku-
rumda devam etmiştir. Ankara Devlet Konservatuvarı tarafından yapılan birinci derleme gezisi, 1 ğus-
tos ylül ayları içinde ya ılmış ve bir buçuk ay sürmüştür. ıvas, lazığ, rzincan, rzurum, Gümüşhane,
Trabzon ve ize illerinde derlemeler ya ılmıştır. irinci müzik olkloru araştırma gezisine erid lnar, ecil
K zım kses, lvi emal rkin, alil edii önetken, uza er arısözen ve teknisyen ri tikan iştirak
etmişlerdir. u gezide halk türküsü ve havası to lanmıştır (Altınay, 2004: 121).
Ankara Devlet Konservatuvarı bünyesindeki ikinci araştırma gezisi ise 1938 yılında iki grup hâlinde
yapılmış, birinci gruba Hasan Ferid Alnar, ikinci gruba ise Ulvi Cemal Erkin başkanlık etmiştir. 1 de
ya ılan bu geziye iki gru halinde devam edilmiştir. . tetkik grubu, erid lnar ın başkanlığında Kütahya,
yon, enizli, ydın, zmir, anisa ve alıkesir illerinde derlemeler ya mıştır. Gezi bir buçuk ay sürmüş-
tür. u gru erid lnar, evat emduh ltar, alil edii önetken,Tahsin anguoğlu ve teknisyen ıza
etişen den ibaretti. u gezide arça halk türküsü ve oyun havası derlenmiştir kinci gru lvi emal
rkin in başkanlığında urullah Taşkıran, uza er arısözen ve Teknisyen ri tikan dan oluşmuştur. u
gru da oğu ve Güneydoğu nadolu illerinden alatya, iyarbakır, r a, Gaziante , Kahramanmaraş ve
eyhan ı gezmiştir. eyahat bir buçuk ay sürmüş ve 1 arça halk türküsü ve havası derlenmiştir (Altı-
nay, 2004: 121).
1938 yılınada Ahmet Adnan Saygun, ‘Yedi Karadeniz Türküsü ve Bir Horon’ adıyla İstanbul Belediye
Konservatuvarı bünyesinde bir derleme defteri daha yayımlamıştır. İstanbul Konservatuvarının 15. Defteri
olarak neşrettiği bu defterde Doğu Karadeniz havalisine ait sekiz türkü bulunmaktadır. Bu defterde Saygun,
daha önceki derleme çalışmalarını ,incelemiş kendi f kirlerini yazmış ve izlediği yolu anlatmıştır. Saygun’un
yayımladığı bu 15. Defter’de türkü sözlerinin yerel şiveye uygunluk göstermesi bakımından ilk kez harf erin
okunuşları ile ilgili özel işaretler kullanılmıştır. Ayrıca türkülerin notasını yazarken koma değiştirici işaretleri-
ni kullanarak türküleri la kararlı yazmıştır. Saygun, 15. Defter’deki yazısında 1000’e yakın türküyü de dikte
yoluyla notaya aktardığından bahsetmektedir. Türk Beşleri bu çalışmalarıyla, yalnızca çok sesli çağdaş
Türk müziği bestecileri için bir öncü değil, aynı zamanda Türk halk müziği derleme faaliyetlerinde de birer
rehber olduklarını göstermişlerdir. Ayrıca yapılan derleme çalışmalarında elde edilen türkülerin zengin me-
lodik ve ritmik yapılarını, çok sesli özgün eserlerinde kullanmış ve birçok türküyü çok sesli hâle getirerek
zengin bir çok sesli halk türküsü dağarı oluşturulmasına önemli katkı sağlamışlardır (Görsel .1).

Görsel .1: nadolu daki derle e al ş alar nda ilk de a kay t
i in kullan lan iha lar ndan phono raph

154