Page 18 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11

TÜRK HALK MÜZİĞİ BİLGİLERİ

SÖZLÜK
SÖZLÜK

Ahval : Durumlar. Müessese : Kuruluş.
Alakadar : İlgili. Müsta’mel : Kullanılmış.
Âlât : Aletler. Mütâkere : Ateşkes.
Asar : Eserler. Müzâharet : Arkadan yardım etmek,
Asır : Yüzyıl. korumak.
Âti : Gelecek, gelen. Nazar-ı itibar : Önemsemek, önem vermek.
Cihet : Yan, yön, taraf. Neşretmek : Yaymak, dağıtmak, saçmak.
Ehemmiyet : Önem. Netayic : İşlerin sonucu.
Harb-i Umûmî : Birinci Dünya Savaşı. Nezdinde : Gözetiminde.
Hüviyet : Kimlik,öz. Peyderpey : Birbirinin ardısıra, yavaş
İ’tilâ : Yukarı rütbelere erişme. yavaş.
İlhamat : İlhamlar. Allah tarafından Raptetmek : Bir şeyi bir yere iliştirmek,
kalbe gelen mânalar. tutturmak.
İrsal : Gönderme, gönderilme, Sual : Soru.
yollama. Tahlil : Unsurlara ayırma, çözüm-
İzahat itası : Açıklama yapmak. leme, analiz.
Kadime : Eski, öncesi bilinmeyen. Tarih-i teşekkül : Kuruluş tarihi.
Ma’tuf : Yöneltilmiş. Tasvir : Anlatım.
Malumat : Bilgi. Terakkiyat-ı musiki : Müzikteki İlerlemeler.
Mazhar olmak : İyi bir şeye ermek, ulaşmak, Tertip etmek : Düzenlemek.
kavuşmak. Teşebbüs : Bir işe girişmek. Bir işi ilk
Mecmua : Dergi. olarak teklif etmek.
Menâkıb : Menkıbeler,hayat hikayeleri. Tetkikat : İncelemeler.
Mevcudiyet : Varolma durumu. Umumi mütalâ : Genel f kir
Mikdar-ı âzâ : Üye sayısı. Vakayii tesiri : Olayların etkisi.
Muâvenet : Yardım, yardım etme. Vicdan-ı millî : Doğruyu ve iyiyi yapma
Muhafaza etmek : Korumak. yükümünü yükleyen bir
Mukayese : Kaşılaştırma. millete ait içsel güç.
Musikişinas : Müzikle uğraşan kimse. Zât : Kişi.

Anket üç yıl kadar sürer ve öğretmenler, Darülelhana yüz kadar nota ulaştırır. Bu notaların 85’i 1926
yılında, iki cilt olarak “Anadolu Halk Şarkıları Külliyatı” adıyla yayınlanır.
Gramofonun Edison tarafından 1877 yılında icat edilmesi müzik araştırmacıları için de dönüm nokta-
sıdır. Türkiye’ye getiriliş tarihi 1926 yılını bulmuştur. Bu yıldan itibaren gerçekleştirilen derleme gezilerinde
kullanılmaya başlanmıştır. Alan çalışmalarında, elde edilen verilerin kayıt altına alınıp arşivlendirilmesi ve
sınıf andırılması işi gramofon sayesinde kolaylaşmıştır.
Türkiye de resm müzik olitikaları 1 lu yıllarda şekillenmeye başlamıştır. Kasım 1 1 tarihinde,
ivas ta gerçekleştirilen şıklar ayramı çok önemli bir organizasyondur. hmet Kutsi Tecer, uza er
arısözen ve ivas elediye eisi ikmet şık ey tara ından gerçekleştirilen bu etkinlik, stanbul basını ve
nadolu nun birçok yerinde ses getirmiş, sonrasında şıklar öleni , şıklar enliği adı altında ek çok
bölgede benzer etkinlikler düzenlenmiştir (Görsel 1. ) (Şenel, 2011: 52).
Cumhuriyet’in kuruluşu sonrasında “millî müzik oluşturma” çabaları hızlanmış, Ziya Gökalp önderliğin-
de “Türkçülük” f kirlerinin etkisi ile Anadolu’da icra edilen halk müziği eserleri önem kazanmıştır. Gökalp’e
göre; halk müziğini to lamak, atı müziği biçimlerine göre armonize etmek mill müzik oluşturmak için
gerekli ormüldür.
Millî müzik oluşturma çalışmalarının başlangıcında Türk müziğinin kökeninin Orta Asya olduğu dü-
şüncesi ve halk ezgilerinde Asyavârî “pentatonizm” (Yarım seslerin olmadığı beş tam sesten oluşan ses
dizisidir.) izlerinin aranması f kri hâkimdir. Ahmet Adnan Saygun’un “Pentatonizm Türk’ün musikideki dam-
gasıdır.” ve “Pentatonizm nerede varsa orada oturanlar Türk’tür.” tezini savunması ve bu konuyla ilgili ya-
yımladığı eserleri dikkat çeker.

16