Page 56 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 11

Okuma Parçası

ATATÜRK’TE MÜZİK SEVGİSİ
Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı makamına geçtiği tarihten ölümüne kadar yanında bulunmuş olan
şef tenor Hafız Yaşar Okur, Atatürk’ün musiki sevgisini şöyle anlatır:
“Akşamları, saat 17’de Veli Bey’in (Veli Kanık / Orhan Veli’nin babası) idaresindeki bando, sara-
yın bahçesinde çalmağa başlar ve bu, bir saat sürerdi. Saat 18’de Zeki Bey’in idaresindeki orkestra,
sarayın salonunda terennüme başlar; saat 20’ye kadar devam ederdi. Bunlardan sonra 14 kişiden
oluşan fasıl heyeti, Atatürk’ün huzuruna gelir; yemeğin sonuna kadar oradan ayrılmazlardı.
Atatürk, klasik Türk musikisini çok severdi. En çok sevdiği makamlar; rast, mahur, hüzzam, se-
gâh, bestenigârdı. En çok sevdiği şarkılar da şunlardı:
-Haşim Bey’in bestenigâr makamından “Kaçma Mecburundan”
-Yine bestenigârdan “Gayriden Bulmaz Teselli”
-Dede Efendinin mahur makamından “Ey Gonca Dehen”
-Asım Bey’in uşşak makamından “Cana Rakibi Handan Edersin”,
- -Rast makamından “Habı Gahı Yâre Girdim”, “Nihansın Dideden Ey Mesti Nazım”
-Faize Hanım’ın suzidil makamından “Badeyi Vuslat İçilsin”
-Mahmut Celalettin Paşa’nın hüseyni makamından “Sevdiğim Cemalin Çünkü Göremem.”
-Ahmet Rasim’in rast makamından “Lebi Renginine Bir Gül Konsun”
-Kemani Rıza Efendi’nin rast makamından “Zümreyi huban içinde pek beğendim ben seni”
-Hacı Arif Bey’in Rast makamından “Seyli Ateşten Emin Olmaz yapılmış Haneler” ve uşşak ma-

-Şevki Bey’in uşşak makamından “Bir Kere İçen Çeşmeyi Pürhuni Tenadan”
-Bimen Şen’in hicaz makamından “Ruhum Emelim, Kalbi Nizarım Zedelendi”
Atatürk bu şarkıları bizzat okuduğu gibi, başkaları tarafından okunduğu zaman da elleri ile tempo
tutmak (usul vurmak) suretiyle takip ederdi.
Atatürk, Rumeli şarkılarını da çok severdi ve onları çok iyi bir surette bizzat okurdu. En çok oku-
dukları ve okunmasını istedikleri türküler şunlardı:
-Atladım Bahçene Girdim, Gülleri Fincan Gibi
-Yemenim Turalıdır, Sevdiğim Buralıdır
-Maya Dağdan Kalkan Kazlar
-Dağlar Dağlar Viran Dağlar
-Alişimin Kaşları Kare
-Percere Açıldı Bilal Oğlan
-Alıverin Bağlamamı Çalayım
Atatürk alafranga musikiyi de severdi ve onun bazı parçalarını bizzat terennüm ve takip ederdi.
Bunlar arasında en çok sevdiği, bizzat takip ettiği, hatta çalınıp bittikten sonra tekrarlanmasını istediği
parçalar vardı. Toksa Opereti onlardan biridir.
Atatürk yeni yapılan millî marşları da severdi. Bunlar arasında şu iki marşı biz okurken kendileri
de iştirak ederdi:
-Karadeniz Karadeniz, Gelen Düşman Değil Biziz
-Yılmaz Çelik Ordularla Biz, Yıldırımlar Saçan Bir Cihanız
Atatürk ara sıra Udi Şevki ile beni huzuruna çağırır, ut çaldırır ve gazel okuturdu. Çok kere ken-

-Ben Şehidi Badeyim Dostlar, Demim Yad Eyleyin
-Yeter Artık Çeker Oldum Şu Cihanın Gamını.
Atatürk, vakit vakit rast makamından Kur’an ve Mevlit de okuturdu. Kur’an’dan en çok okuttuğu
sure, Yasini Şerif Süleyman Çelebi’nin Mevlit’inden de en çok beğendiği yer Veladet Bahri idi.
Atatürk Kur’an’ın Yasin suresinin rast makamından okunmasını sever ve okuturdu. Bazen Kur’anın
bir ayetini ben okurdum, alt tarafının aynı makamdan okunmasını manevi kızı Nebile’ye emrederdi.
Gerek Kur’an gerek Mevlit okunurken çok mutlu olduğu görülürdü. Hatta, Muzıka Heyeti’nde
bulunan hafızlardan Ramazan aylarında camilerde mukabele okuyanlara bir ay müddetle izin verir,
Ramazan içinde yapılan fasıllarda bunların bulunmalarına asla ısrar etmezdi.”

. . ztekin in tatürk ün e di i arkılar ürküler eybekler e arşlar adlı kitabından düzenlenerek alın ıştır.

55