Page 39 - BATI MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 12
P. 39

2.3. GECİKTİRİCİ SES

                    Bir akorun bir veya birkaç sesinin başka bir ses ile geciktirilmesi yoluyla oluşan akora yabancı seslere
               geciktirici (abantı) ses denir. Akora yabancı ses durumunda olan geciktirici ses, bazen inici bazen de
               çıkıcı hareketle esas akor sesine çözülür. Geciktirmeler kesinlikle kuvvetli zamanda başlar, çözülmeleri ise
               zayıf zamanda olur.
                                                             Abantı ses
                           Do majör                      >
                            4   ˙           ˙             ˙                        w
                        &   4 ˙             ˙             w          ˙             w
                                            ˙
                                                                                   w
                                ˙
                                                          w
                        ?   4               ˙             ˙
                            4   ˙                                    ˙             w



                                                           5          5
                                I          IV             V 4         3            I
                    Yukarıdaki  örnekte  dominant  akorunun  3’lüsü  olan  sansibl  ses,  üst  komşu  ses  ile  geciktirilerek
               daha  sonra  duyurulmuş  ve  böylelikle  akor  sonradan  tamamlanmıştır.  Geciktirmeyi  yapan  üst  komşu
               ses, akora yabancı ses durumundadır. Bu şekilde kullanılan geciktirici seslere abantı ses [appogiature
               (apojiyatür)] denir.

                           Do majör                           Rötar ses
                            4   ˙           ˙             ˙                        w
                        &   4 ˙             ˙             w          ˙             w
                                            ˙
                                                                                   w
                                ˙
                                                          w
                        ?   4               ˙             ˙
                            4   ˙                                    ˙             w


                                                           5          5
                                I          IV             V 4         3            I
                    Yukarıdaki örnekte ölçünün son zamanında yer alan akor seslerinden birinin uzatma bağı ile sonraki
               ölçünün kuvvetli zamanındaki akora bağlanmasıyla senkop oluşmuştur. Bu şekilde, abantı ses bir önceki
               akorda  hazırlanarak  uzatma  bağı  ile  yeni  akorda  yabancı  ses  konumuna  düşürülür.  Böylelikle  oluşan
               geciktirmelere rötar denir.



                            ETKİNLİK 21

                    Aşağıda verilen örneklerde yabancı ses durumundaki geciktirici sesleri işaretleyiniz.

                  Do majör
                    4   ˙         ˙          ˙         ˙           ˙                     w
                &   4   ˙         ˙          w                     w         ˙           w





                ?   4   ˙         ˙          w                     w                     w
                    4   ˙         ˙          w                     w                     w



                                   6           9        8            5       5
                        I         V 5        V 5        5          V 4       3           I




           38
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44