Page 31 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

1. ÜNİTE

OKUMA METNİ

ÇELLO ÇALAN MÜZİSYENLERDE SIK KARŞILAŞILAN SORUNLAR
VE NEDENLERİ
Çello çalan müzisyenler hem
fiziksel hem zihinsel olarak yük-
sek performans göstermekte-
dirler. Çalgı kullanırken de diğer
bireylere göre daha yoğun stres
yaşamaktadırlar. Stresi azaltmak
için gevşeme teknikleri kadar çal-
gıyı doğru kullanmak da önemli-
dir.
Çelloyu rahat ve etkili şekilde
çalabilmek için öncelikle doğru
oturma pozisyonunu sağlamak
gerekmektedir. Arkaya yaslana- Görsel 6: Çelloda doğru oturuş pozisyonu
rak değil, vücut dengesini sağlayarak oturulmalıdır. Doğru çalış pozisyonunu yakalamak için sırt dik bir
şekilde sandalyenin yarısına oturulmalı, baş ve ayaklar aynı doğrultuda, omuzlar serbest olmalıdır.
Çello çalarken en rahat pozisyon çalgının göğsümüze dayandığı, pik boyu oturuş yüksekliğine uy-
gun, kolların serbest olduğu şekildir. Çalgı dizlerin içi ile kavranmalıdır ( Görsel 6).
Çalgının çalma şekli hem hareket tekrarı hem de statik bir yüklenme gerektirdiği için çello çalan
müzisyenler sıkça rahatsızlık yaşayabilirler. Çello çalan müzisyenlerde bel, boyun, kol, parmak ve gövde
kası ağrıları görülmektedir. Yaralanmaların çoğu hassas eklemlerin, tendonların, bağların ve kasların aşı-
rı kullanımından kaynaklanmaktadır. Diğer sebepler; çalgıyı yanlış tutuş, genetik yatkınlık, kötü duruş,
eski sakatlanmalar vb. dir.
Müzisyenlerde uzun süre bel desteği yoksunluğundan kaynaklanan bel çukurunda artma meydana
gelmektedir. Bu durum, hareketlerde azalma ve ağrıya yol açmaktadır.
Çalgıya bağlı olarak sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biri de aşırı kullanım sendromudur. Aşırı kulla-
nım sendromu birden çok yerde koordinasyon kaybına yol açar. Bu durum günlük yaşam aktivitelerini
bile kısıtlamaktadır.
Aşırı kullanım sendromunda ortaya çıkabilecek problemlerden bir diğeri de sinir sıkışmalarıdır. Sinir
sıkışması durumunda uyuşma, karıncalanma, elektrik çarpması gibi belirtiler gözlenmektedir. Sinir sıkış-
maları özellikle bilek ve dirsek bölgesinde görülmektedir. Bu durumun önüne geçebilmek için bilek ve
dirseklerde sertleşme olmamalı, esneklik sağlanmalıdır.
Dirseğin yan dış tarafındaki çıkıntılı kemikte ağrı ile kendini belli eden bir diğer rahatsızlık tenisçi
dirseğidir. Tenisçi dirseği, hareket tekrarı ve zorlamayla meydana gelmektedir. Golfçü dirseği ise dirseğin
iç tarafındaki çıkıntılı kemikte ağrı ve hassasiyet ile kendini belli etmektedir.
Ayrıca çalgının büyüklüğü sebebiyle omzun zorlanması, omuz bölgesi kaslarında yırtık, ağrı, fonksi-
yon kaybı ve genel yorgunluk gibi problemlere yol açar.
Uzun süre omuz seviyesinde yapılan fiziksel aktiviteler; kamburluk, boyun kaslarında yaralanma
uyuşma, hassasiyet, karıncalanma, şişme, yorulma ve üşüme gibi belirtilere neden olmaktadır.
Konser ve sınav gibi önemli performansların öncesinde ise adrenalin salınımı artmaktadır. Bu durum
kasların gerilmesine sebep olmaktadır. Çello çalan müzisyenler bu ve bunlara benzer pek çok problemle
karşı karşıyadır. Öyleyse onlara stres altındaki tüm meslek gruplarıyla aynı yaklaşım gösterilmelidir.

* (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğretim
Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ebru KAYA MUTLU ve Uzm. Fizyoterapist Ebru TOPDEMİR tarafından bu kitap için yazıl-
mıştır.)

30 SESLENDİRME-YORUMLAMADA FARKLI ÇALMA BİÇİM VE UYGULAMALARI II