Page 46 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12
P. 46
Gitarda Rönesans Müziği
Rönesans Dönemi’nde gitarın ataları olarak kabul edilen lut, lavta ve vihuela
(Görsel 4.10) çalgıları dönemin en gözde çalgıları idi. Gitar, henüz gelişimini tamam-
lamadığı için bu dönemde orijinal bir gitar müziğinden söz edilemez ancak sonraki
dönemlerde söz konusu çalgılar için yazılmış eserler gitara uyarlanmıştır. Yani “Rö-
nesans Dönemi Gitar Müziği” bir anlamda lut, lavta ve vihuela çalgılarının gitara
transkripsiyonlarıdır. Bu çalgılar için eserler yazan önemli besteciler:
Luis de Milan (Luis de Milan)
1500’lü yıllarda doğduğu tahmin edilen İspanyol
vihuela icracısı ve bestecisidir. Ölüm yılı 1560’tır. Vi-
huela müziği için eserleri basılan ilk kişi olarak bilinir.
Ayrıca eserlerini yayımladığı “El Maestro” adlı kita-
Görsel 4.10 bındaki eserler, bir parça içinde hız değişimini gös-
teren ilk yazılı örnekler olarak kabul edilir. Kitabı “El
Maestro” öğretmen veya usta anlamına gelir ve hiç vihuela çalmayı bilmeyenlere yö-
nelik açıklamalar içerir, kolaydan zora doğru sıralanmış eserlerden oluşur. Kitap bu
yönüyle de müzikologlar tarafından bugünkü modern çalgı eğitim metotlarının atası
olarak nitelendirilmektedir. En çok pavan formunda eser yazan Milan; İspanyol ve
Portekiz halk müziklerini, İtalyan sonatlarını vihuelaya uyarlamış ve birçok romanslar
bestelemiştir. (Görsel 4.11) Görsel 4.11
Luis de Narvaez (Luis de Narvae)
1500’lü yıllarda doğduğu tahmin edilen İspanyol vihuela icracısı ve bestecisidir.
Ölüm yılı üzerine de tam bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak 1550 yılı civarı tahmin edil-
mektedir. Bugün bilinen en eski varyasyon formlarını içeren çok sesli vihuela eserle-
rini yayınlaması ile tanınmaktadır. Narvaez, varyasyon formunu ilk bulan kişi olmasa
da, bu formun dikkat çekici özelliklerini ilk kullanan kişi olmuştur. Ayrıca, eserlerinde
hız belirteçleri kullanan ilk müzisyenlerdendir. (Görsel 4.12)
Enrique de Valderrabano (Enrike de Valderrabano)
Doğumu ve ölümü 1500 - 1557 yılları olarak tahmin
Görsel 4.12 edilen İspanyol vihuela icracısı ve bestecisidir. 1547’de
yayımladığı kitapta kendi bestelediği 33 fantezi, varyas-
yonlar ve dans müzikleri yer almaktadır. (Görsel 4.13)
Alonso Mudarra (Alonzo Mudarra)
1510’lu yıllarda doğduğu tahmin edilen İspanyol vi-
huela ile dört telli gitar icracısı ve bestecisidir. Ölüm yılı
1580’dir. Dört telli gitar ve vihuela için fanteziler, varyas-
yonlar, danslar ve kısa prelüt benzeri parçalar bestele-
yip yayımlamıştır. 1546 yılında yayımladığı kitabının ön Görsel 4.13
sözünde telli çalgıların çalınmasında telin nasıl çekilmesi
gerektiği ile ilgili ayrıntılı bilgiler vermiştir. Kitap bu yönü
ile günümüze kadar gelen telli çalgıların çalınmasında
tırnak-parmak ucu tartışmasına kaynaklık etmektedir.
Görsel 4.14 (Görsel 4.14)
John Dowland (Con Davlınd)
1563’te doğduğu tahmin edilen İngiliz bestecidir. Ölüm yılı 1626’dır. Önemli
bir Rönesans bestecisi, lavta icracısı ve şarkıcısıdır. Bir dönem Paris’te İngilte-
re’nin büyükelçilik görevini de yapan Dowland, Oxford (Oksford) Üniversitesinde
müzik eğitimi almıştır. İngiltere, Fransa, İtalya, Danimarka ve Almanya’da çalışıp
konserler veren Dowland, lavta eşliğinde söylenen tek ve çok sesli şarkıları bulu-
nur. Solo lavta için yazdığı 90’a yakın parçasıyla, lirik, melodik ve armonik anlatı-
mın ilk ve en büyük ustası olarak anılır. (Görsel 4.15) Görsel 4.15
45
