Page 43 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

duygu ve düşüncelerle bu eseri yazdığının anlaşılması, Romantik Dönem yo-
rumlamasında büyük önem taşır.
4. Bu dönemde nüans kullanımında renk karşıtlığı daha abartılı olarak karşımıza
çıkar. Artık besteciler üç hatta dört adet “ffff” ifadeleri kullanarak forte veya pi-
ano nüanslarının çok daha geniş bir dağılımda kullanılmasını talep etmişlerdir.
Dolayısıyla artık nüansların arası daha yakın ve daha duyarlı çalmayı gerektir-
mektedir. Burada yakınlıktan kasıt, nüansta renk karşıtlıklarının dört pianodan
dört forteye genişlemesiyle çok sayıda nüans gürlük düzeyinin birbirlerinden
ayırt edilecek şekilde verilme çabasıdır.
5. Romantik Dönem’de nüans kullanımı ile ilgili önemli bir diğer konu ise ani ve
geniş nüans değişiklikleridir. Bir eserin müzikal yorumlanmasından çok küçük
bir piano nüansından, büyük bir forteye aniden geçiş beklenebilir. Ani ses yük-
selmeleri “sf” ile ani ses düşmeleri “sp” veya “subito” terimiyle gösterilmekte-
dir. Burada bu nüans değişikliğinin abartılı bir nüans kullanımı ile vurgulanması,
yorumlamanın gücünü artıracaktır. Ayrıca bu dönemde kreşendo ve dekreşen-
do dinamiklerinin çok uzun ve geniş müzikal cümlelerde kullanıldığı unutulma-
malıdır.

6. Cümleleme, Klasik Dönem’dekine benzer bir yaklaşımla Romantik Dönem’de
de ele alınır. Bağ olmasa dahi cümle olarak bütüncül görülen notalar, bir arada
birbirlerine bağlıymış gibi çalınmalıdır. Cümlelemede nüansların abartılı kullanı-
mı ise Romantik Dönem cümlelemesinin önemli bir özelliği olarak akılda tutul-
malıdır.
7. Romantik Dönem tüm bestecilerin tını arayışının büyük önem kazandığı bir dö-
nemdir. Bu dönemde, büyük orkestraların kullanılmaya başlanması, farklı sa-
yıda çalgı topluluklarının birlikte yeni tınılar üretmesinin araştırıldığı özgün bir
orkestralama anlayışı karşımıza çıkar. Gitarda da farklı çalgıların tınılarının üre-
tilmesine yönelik bazı uygulamaların bu dönemde çeşitli gitarist besteciler tara-
fından yapıldığı bilinmektedir. Gitarın ses noktalarının eşiğe veya tuşeye yakın
farklı yerlerde kullanılmasından sorumlu olan sağ el, farklı çalgıların seslerinin
benzetiminde Romantik Dönem itibarıyla yeni bir tını arayışı görevinden sorum-
ludur.
8. Romantik Dönem’de yorumcuya tempoyla oynama ve değiştirme inisiyatifinin
ilk defa bu düzeyde verildiği görülür. Özellikle Chopin’le anılan rubato yaklaşı-
mının, bazen cümle sonlarında bazen cümle ortalarında sıklıkla kullanıldığı gö-
rülür. Ancak rubato kullanımı hassas bir uygulama alanıdır. Ne kadar sıklıkla ve
ne düzeyde temponun genişletileceği, deneyimle gelişen özellikle öğretmenin
önerilerine dikkat ederek itinayla öğrenilmesi gereken bir konudur.
9. Klasik Dönem ve özellikle Romantik Dönem’le birlikte vibrato yeni bir önem ka-
zanır. Sol elin rahatlığının ve kondisyon olarak güçlü olmasının beklendiği vibra-
to tekniği, özellikle cümlelemenin mutlaka beklendiği şarkımsı ifadelerde büyük
önem taşımaktadır. Vibratonun ayrıca çalışılması gereken bir teknik olduğu akıl-
da tutularak ses üretme egzersizleri yapılabilir. Mutlaka eğitimci denetiminde
sürdürülmesi gereken vibrato çalışmaları, eserde uygulamaya geldiğinde ise
yeni sorulara neden olur. Vibratonun hangi notalarda yapılacağı, hızının veya
yoğunluğunun ne olacağı gibi sorular, aynı rubato gibi üzerinde düşünerek, eği-
timciye danışarak, usta gitaristlerin kayıtlarını büyük dikkatle dinleyerek cevap
bulacaktır.

10. Romantik Dönem’de çarpma, trill, mordan ve grupetto gibi süslemelerin yanı
sıra glissandolar da yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle müzikal ifadeyi
güçlendirme amaçlı süsleme çalışmalarına ağırlık veriniz. Süslemeler mate-
matiksel bir zaman ölçüsü birimi içinde değil de Klasik Dönem’dekine benzer
şekilde “alaycı” bir tavırla seslendirilmelidir.
48-62. sayfalarda verilen Romantik Dönem müziği örneklerinden düzeyinize Uygulama
uygun olanları öğretmeninizle birlikte seçerek çalışınız.

41