Page 62 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

3. KLASİK BATI MÜZİĞİNDE DÖNEMLER-V 20 ve 21. YÜZYIL DÖNEMİ

Hazırlık 20 ve 21. Yüzyıl Dönemi’ne ait gitar eserlerini dinleyiniz, Romantik Dönem gitar
Çalışması müziği ile karşılaştırarak aradaki benzerlik ve farklılıkları ders öğretmeniniz ve
arkadaşlarınızla paylaşınız.

3.1. 20 ve 21. YÜZYIL DÖNEMİ

19. yüzyıl sonuna gelindiğinde besteciler virtüözite gerektiren eserlerle hem
çalgıların müzikal sınırlarını hem de bu eserleri seslendirecek yorumcuların
becerilerini zorlamıştır. Besteciler, kullandıkları armoni ile o güne kadar var
olan klasik armoninin kurallarına bir anlamda başkaldırmış, duyguların ifade-
sinde ise müzikal dinamikleri abartılı derecede kullanmışlardır. Bu durum 20.
yüzyıla gelindiğinde, sanatta yeni arayışların ve akımların ortaya çıkmasını
sağlamıştır. Bestecilere o güne kadar bilinen kurallar ve sistemler yetmemiş,
daha farklı ifadelerle ve yepyeni anlatımlarla “yeni müzik” kavramı ortaya
çıkmıştır. Genel tanımıyla “yeni müzik”, yaklaşık 1600 - 1900 yılları arasında
kullanılan “tonal müzik” ile tüm bağları koparmak ve müzik tarihinde ton dışı
(atonal) dönemin sayfalarını çevirmek anlamına gelir. Bu durum, sanatta Ro-
mantik Dönem’in sonu ve “Çağdaş Dönem” olarak da adlandırılan 20 ve 21.
Yüzyıl Dönemi’nin başlangıcı olmuştur.

Dönemin müzikal gelişmeleri şu şekilde özetlenebilir:
Görsel 3.1: 20 ve 21. Yüzyıl Dönem • 20. yüzyılda konu edinilen olay veya kavramın anlatımı değişmiş, yeni bir es-
Müziğini Anlatan Bir Tablo, Pablo tetik anlayış gelişmiştir. Çağdaş sanat artık herhangi bir olguyu sadece güzel
Picasso (Pablo Pikasso), Yaşlı bir şekilde değil, izleyen veya dinleyenin çirkin bulacağı bir şekilde de ele
Gitarist (1903-1904)
almaktaydı.
• Tonalite kavramından uzaklaşılarak ton dışı (atonal) müzikler bestelenme-
ye başlanmıştır. Atonal müzik besteleme çalışmaları doğrultusunda Arnold
Schönberg (Arnold Şönberg) tarafından “12 ton müziği” adı verilen bir sistem
oluşturulmuştur.
• Armoni kuralları yıkılıp eserlerin daha özgün formlarda bestelenmesi tercih
edilmiştir.
• Sonat formu popülerliğini yitirmiştir.

• Ritim artık yalnızca tamamlayıcı bir unsur değil, tek başına da kullanılan
önemli bir öge hâline gelmiştir.
• Daha farklı tınıların aranması ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle elektronik
müzik aletleri üretilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır.
• Amerika’da yaşayan Afrika kökenli Amerikalılar tarafından Avrupa armonisi
ile yöresel ritimlerin sentezlendiği, “caz” adı verilen ve kısa sürede dünyada
popüler olan bir müzik türü doğmuştur.

20 ve 21. yüzyıl müziğinde daha önce var olan müzik formları yeni armoni ve
müzikal anlayışla ele alınmıştır. Böylece formlar her bestecinin kendine özgü
yorumu ile şekillenmiştir.

Gitarda Süsleme Teknikleri 60