Page 57 - TÜRK HALK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 12
P. 57
USUL VE ÖLÇÜ
3.1. Birleşik Yedili (Devritûran, Devrihindi) Usul
Devritûran (4+3) ve devrihindi (3+4) 7 zamanlı usullerdir.
Devritûran Usulü: Bu usul “mandıra” adıyla da bilinmektedir. 7/8’lik mertebesi kullanılmaktadır. Bu
usul; türkü, köçek ve oyun havasında kullanılır.
Devritûran; ölçüsü “Türklere ait usul” anlamında olan, yedi zamanlı ve üç vuruşlu bir küçük usuldür.
Bir sofyan ile bir semainin birleşmesinden oluşur. Devritûran usulü, devrihindi usulünün tam tersi bir
yapıdadır. 7/8’lik mertebesi kullanılır.
İLGİ NOTLARI: Devritûran yürük bir usul olduğu için eserler nota yazılırken 7/8’lik mertebe
ile gösteriliyor olsa da hareket itibarıyla 7/16’lık gidişe daha yakındır.
Birleşik Yedi Zamanlı Usulün Mertebeleri
Birleşik 7 zamanlı usuller, iki ve üç vuruşlu ana usullerin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Halk
müziğinde bu usullere;
3+2+2 zamanlı usule (a) şekilli,
2+3+2 zamanlı usule (b) şekilli,
2+2+3 zamanlı usule (c) şekilli usul denilmektedir.
a tipi olan vuruş şeklinde üçlü başta, b tipi vuruş şeklinde üçlü ortada ve c tipi vuruş şeklinde üçlü
sonda bulunmaktadır.
7 zamanlı vuruş şekilleri çoğunlukla Trabzon, Rize ve civarlarında daha yoğun görülmektedir.
Devritûran usulünün şemada gösterilişi şu şekildedir (Görsel 3.1.):
Düm
7 œ
ã 8 œ œ .
Tek Tek
Düüm
7 œ j j
ã 16 J œ œ .
Teek Teeek
3. üniteyle ilgili ek içeriğe yandaki
Görsel 3.1: Devritûran usulü karekodu okutarak ulaşabilirsiniz.
55

