Page 13 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

KİTABIN TANITIMI

Ünite numarasını
gösterir. Ünite adını gösterir.

Ünitede yer alan
konuları gösterir.
Ünitede öğrenilecek
terimleri gösterir.
Karekod okuyucu ile taratarak
resim, video, animasyon, soru ve
çözümleri vb. ilave kaynaklara
ulaşabileceğiniz barkod.
Detaylı bilgi için http://kitap.eba.
gov.tr/karekod

Öğrencide görülmesi
Konu ana başlığını Öğrencinin konuyla beklenen bilgi, beceri,
gösterir. ilgili ön bilgilerinin ve tutum ve değerleri Temel bilgileri
düşüncelerinin harekete kazandırmak amacıyla destekleyen
Ünite başlığını geçirildiği hazırlık hazırlanmış etkinlik açıklamaların yer aldığı
gösterir. çalışmasını gösterir. çalışmasını gösterir. uyarıları gösterir.

3. ÜNİTE
3.3.2. Rönesans Dönemi’ndeki Farklı Enstrümantal Müzik Türleri
Rönesans’la birlikte çalgı müziği değişmeye başlamış, yeni biçimler ortaya çıkmıştır. Rondo, virelai (viröle) gibi
tema ve çeşitleme yöntemleri ile fantasia (fantaziya), ricercare (riçırkare), canzone (kanzon), toccato ve prelüd gibi
biçimler bu dönemde yaygınlaşmıştır. Rönesans Dönemi’nde görülen başlıca müzik biçimleri şunlardır:
Fantasia: Konularını genellikle halk şarkılarından alan, lavta ve klavyeli çalgılar için yazılan çalgı müziği biçi-
midir.
Toccato: Org ve klavsen için doğaçlama şeklinde yazılan çalgı müziği biçimidir.
Prelüd: Org ve klavsen için doğaçlama şeklinde yazılan çalgı müziği biçimidir.
Ricercare: Org ve lavta için yazılan bir çalgı müziği biçimidir. Ricercareler, motif tekrarları ön planda olan ve
yavaş tempoda çalınan eserlerdir. 16. yüzyılda taklide dayalı bir biçim olarak ortaya çıkmıştır. Birbirinden oldukça
bağımsız bölümlerden oluşturulmasına karşın eserin tamamında aynı tonalite kullanılmış ve böylece parçada rit-
mik bütünlük sağlanmıştır.
Canzone: Dinî olmayan temaları konu edinen çalgı müziği biçimidir. Ricercarenin din dışı müzikte kullanılan
versiyonudur.
Bu dönemde madrigal ve chanson gibi vokal biçimler için bestelenen müzik eserlerinin çalgılara uyarlandığı
ve sırf çalgı müziği hâline dönüştüğü de görülmüştür. Dans müzikleri, solo çalgılar veya çalgı toplulukları için
bestelenmeye başlanmış; pavan (pıvannı), galliard (galiyarda) ve passamezzo (passamedzo) gibi danslarla dans
müzikleri aynı adı taşımıştır.
Müzikte melodik, armonik ya da ritmik çeşitler yaratmaya dayanan form olan varyasyon (çeşitleme), 16 ve
17. yüzyıllarda en parlak çağına ulaşmıştır. Bu çeşitleme tekniğiyle birlikte ana tema, değişen süslemelerle dona-
tılmıştır.
4. ETKİNLİK
• Aşağıdaki eserleri tabloda belirtilen anahtar kelimeleri kullanarak bulunuz.
• Bulduğunuz eserleri dinleyiniz.
• Farklı enstrümantal türlerdeki eserleri benzerlik ve farklılıkları açısından karşılaştırınız.
• Eserlerin çalgı dağılımlarını inceleyiniz.
• Rönesans Dönemi’ne özgü olduğunu düşündüğünüz tür ve çalgılama özelliklerini arkadaşlarınızla
paylaşınız.
Bestecinin Adı Eserin Adı Anahtar Kelime
Pietro Vinci Org için Ricercare IV, V, VI Vinci ricercare
Crumhorn Consort (Krumhorn
Tielman Susato Susato allemande
Konsort) AllemandeI-II
William Byrd Fantasia, BK 13 fantasia bk 13
Tielman Susato The Hobocken Danse Susato Hobocken
William Byrd Pavane ve Gigue (Jig) Byrd Pavane Gigue
Johannes Ockeghem Malheur Me Bat (Malür Mü Bat) Malheur Me Bat
UYARI
Yüksek sesle müzik dinlemek, bir süre sonra işitme kaybına neden olabilmektedir. Bu sebeple eserleri
yüksek sesle dinlememeye özen gösteriniz.
46 RÖNESANS VE MÜZİK
Öğrencinin araştırma ve in-
Ünitede neler öğrenile- celeme yapmasını sağlayacak Sayfa numarasını ve ünite Konu alt başlığını
ceğini gösterir. çalışmaları gösterir. adını gösterir. gösterir.
12