Page 17 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

1. ÜNİTE

1.1.4. İlkel Çalgılar

Arkeolojik kazılarda Neolitik Çağ’a (Cilalı Taş Devri) ait, taştan yapılmış çalgılara rastlanmıştır. Kalkolitik Çağ’da
(Taş-Bakır Devri) ise çalgılarda taş ve bronzun birlikte kullanıldığı görülmüştür. Bunun yanı sıra Bronz Çağı’na ait
sadece madenden -özellikle de bronzdan- yapılmış çalgılar da kazılarda elde edilen bulgulardandır.
İlkel toplumlarda müzikle uğraşan insanlar, doğal yaşam alanlarında bulunan eşyalardan basit vurmalı çalgılar
üretmiştir. Bu topluluklarda üflemeli ve vurmalı müzik aletleri kullanılmış, telli çalgıların varlığına dair bir bilgiye
rastlanmamıştır. Telli çalgıların karşımıza çıktığı ilk toplumlar Mezopotamya ve Mısır uygarlıklarıdır. Flüt, davul,
tef ve lir benzeri çalgılar Sümerler tarafından bulunmuştur. Bazı eski uygarlıklarda kullanılan ilkel çalgılar aşağıda
verilmiştir:

Sümer Uygarlığında Kullanılan Çalgılar: Sem, yan ve düz çalınan flüt, tiggi, balag (küçük davul), lilis (ikili
davul), adapa (tef), lir ve lute.

BİLGİ NOTU
Şekli ve tellerinin geriliş biçimi bakımından arptan biraz farklı olan lirin Sümerler tarafından bulunduğu söylenir (Erol,
2008, s. 27).

Görsel 5: Çifte aulos

Görsel 4: Babil uygarlığında çalgılar Görsel 6: Şofar
Asur Uygarlığında Kullanılan Çalgılar : Arpın ilkel hâli olan bir çalgı türü kullanılmıştır.
Babil Uygarlığında Kullanılan Çalgılar : Telli çalgıların ilk biçimleri kullanılmıştır (Görsel 4).
Fenike Uygarlığında Kullanılan Çalgılar : Çifte aulos [aulus (Görsel 5)].
İbrani Uygarlığında Kullanılan Çalgılar : Kinnor [kinor (arp veya lir)] ve şofar [ilkel korno (Görsel 6)].
Mısır Uygarlığında Kullanılan Çalgılar : Arp, lir, tef, çıngırak, kaval, çifte kaval, kastanyet, trompet, davul
ve sistrum (Görsel 7).

Görsel 7: Mısır uygarlığında çalgılar

BİLGİ NOTU
Mısır’da dikdörtgen davul gibi vurmalı çalgıları ve trompet dışındaki üflemeli çalgıları kadınlar çalmıştır. Ayrıca
kadınlar zaman içerisinde tapınak müzisyenlerine de katılmıştır.

16 BATI MÜZİĞİ TARİHİNE GİRİŞ