Page 15 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

1. ÜNİTE

1. ÜNİTE: BATI MÜZİĞİ TARİHİNE GİRİŞ

NELER ÖĞRENİLECEK?
• Müzik Kelimesinin Kökeni ve Müziğin Doğuşu
• İlk Çağ’da Müzik Anlayışı
• İlkel Çalgılar
• İlk Çağ Müziğine Ait Terimler
• İlk Çağ Uygarlıklarında Müziğin Yeri ve Önemi

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Tarih dersinde öğrendiğiniz İlk Çağ uygarlıklarına ait bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.1. İlk Çağ’da Müzik Anlayışı

1.1.1. Müzik Sözcüğünün Kökeni
İnsan, temel ihtiyaçları ile doğan ve yaşamı süresince bu ihtiyaçları karşılamaya gayret eden bir varlıktır. İnsa-
nın düşünsel ve duygusal derinliği arttıkça gereksinimleri de çeşitlilik gösterir. Kendini ifade edebilmek, bu gerek-
sinimlerin en önemlilerinden biridir ve insan, kendini ifade edebilmek için birçok farklı yol kullanır. En genel ifa-
deyle “Duygu ve düşünceleri belli kurallar çerçevesinde uyumlu seslerle anlatma sanatı” olarak tanımlanan müzik
de bu bağlamda etkili bir ifade yoludur.
Müzik, insan var olduğundan bu yana varlığını sürdüren en köklü sanat dallarından biridir. İlk Çağ’dan günü-
müze kadar uzanan yüzlerce yıl boyunca daima hayatın içinde olmuştur.
Müziğin adlandırılması konusunda ise bilimsel kaynaklarda kesin nitelik taşıyan bilgiler mevcut değildir. Müzik
kelimesinin kökeni çok eskilere dayandığından somut veriler elde edilememektedir. Bu konuda yapılan araştırma-
lar sonucunda genellikle mitolojik özellik gösteren sonuçlara ulaşılmıştır ve ulaşılan sonuçlar farklı bakış açılarının
gelişmesini sağlamıştır.
Yunan kaynaklarına göre müzik kelimesinin kökeni, eski Yunan mitolojisindeki dokuz ilham perisine dayanır
(Görsel 1). Kırlarda, ağaçlık alanlarda şarkı söyleyip çalgı çalarak çevrelerine mutluluk ve esenlik veren bu ilham
perileri “mousai”, “müzler” ya da “muslar” olarak adlandırılmıştır. Musların sanatlarına ise “muslar becerisi” denmiş-
tir. Söylenceye göre müzik sözcüğü de “muslar becerisi” anlamına gelen “mousike tekhne” ifadesinden türemiştir.

Görsel 1: Muslar
Musların adları ve ilgi alanları şöyledir:
• Euterpe [Euterpi (flüt çalma, müzikle ilgilenme)]
• Erato [Erato (koroyla söylenen aşk şiirleri)]
• Kalliope [Kaliyopi (destan, epik şiir)]
• Kleio [Koleyyo (tarih)]
• Melpomene [Melpomini (trajedi)]
• Polyminia [Poliminya (kutsal şiirler)]
• Terpsikhore [Terpsikor (dans)]
• Thalia [Talya (komedi)]
• Urania [Uranya (gök bilimi)]

14 BATI MÜZİĞİ TARİHİNE GİRİŞ