Page 107 - TÜRK MÜZİĞİ TARİHİ 12

2. ÜNİTE

Mesut Cemil (1902-1963)
1902 yılında İstanbul Cağaloğlu’nda doğmuştur (Görsel 2.73). Asıl
adı Mesut Ekrem’dir. Babası Tamburi Cemil Bey, annesi Şerif Saîde Ha-
nım’dır. On yaşlarında babasından aldığı kemençe ve solfej dersleriyle
başladığı musiki çalışmalarına Kaşıyarık Hüsamettin Efendi’den usul
öğrenerek devam etmiştir. 1915’te Galatasaray Mekteb-i Sultanisinde
okurken Daniel Fitzinger’den (Daniel Fitzinger) Batı müziği eğitiminin
yanı sıra keman dersleri almıştır. Babası Tamburi Cemil Bey’in ölümün-
den sonra onun öğrencisi olan Kadı Fuat Efendi ve Refik Fersan’la tam-
bur meşk etmiştir. Refik Talat’la nazariyat çalışmalarını sürdürüp Ham-
parsum notasını öğrenmiştir. Dârülfünun Hukuk Fakültesinin ikinci
sınıfında iken Hüseyin Sadettin Arel tarafından Berlin’e gönderilmiştir.
Stern Konservatuvarı ve Musiki Akademisinde Batı müziği nazariyatı
ve armoni eğitimi görmüştür. Hugo Berger’den (Hügo Berger) çello
dersleri almıştır. Berlin Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü Ses Arşivinde
asistanlık yapmıştır. 1924 yılının sonunda annesinin hastalığı nedeniy- Görsel 2.73: Mesut Cemil
le öğrenimini bitiremeden İstanbul’a dönmek zorunda kalmıştır.
1926’da İstanbul Radyosu’nda programcı, spiker, yönetici olarak çalışırken viyolonsel ve tambur icrasına
başlamıştır. 1930’da Pertevniyal Lisesinde musiki öğretmenliği yapmıştır. 1932 yılında Rauf Yekta Bey ile birlikte
Mısır’da toplanan Şark Musikisi Kongresine katılmıştır. 1935 yılında çeşitli konferanslar vermek üzere Viyana’ya
gitmiştir. 1940’ta Ankara Radyosu Müdürlüğüne tayin edilmesinin ardından Türk ve Batı Musikisi Yayınları şefli-
ğine getirilmiştir. 1950’de Türkiye Radyoları müdürü olmuştur. Ertesi yıl görevini radyo müdürü olarak İstanbul’a
naklettirmiştir. 1960 yılında Paris’te Unesco’nun Çağdaş Bestekârlar Festivalinde Türkiye’yi temsil etmiştir. 1963
yılında İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.
Mesut Cemil, Türk ve Batı musikisindeki geniş bilgisi, musiki hocalığı, koro yöneticiliği, saz icracılığı, program
yapımcılığı, dili kullanmadaki ustalığı ve yazarlığı ile son dönem sanatkârları arasında farklı bir yere sahiptir.
Dârülelhan ve Gelenbevî Lisesindeki görevleri sırasında Cemal Reşit Rey, Ekrem Reşit Rey ve Muhiddin Sadak
Bey’e viyolonseliyle eşlik etmiştir.
1938’de Ankara Gazi Terbiye Enstitüsünde çello, 1944’te Ankara Devlet Konservatuvarında Türk musiki tarihi,
1948’de aynı kurumda çello, İstanbul Belediye Konservatuvarında musiki folkloru hocalığı yapmıştır. Musiki eğiti-
mi ve öğretimine büyük katkılarda bulunan Mesut Cemil, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk
Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiştir.
Usta bir çellist olarak tanınan Mesut Cemil, lavtayı üçüncü bir saz olarak benimsemiştir. Bunların dışında yaylı
tambur, kemençe, keman, ut, viyola ve bağlama ailesindeki sazların icrasında çığır açmıştır.
Eserlerinden bazıları şunlardır: Nihavent saz semai, şehnaz sirto, çargâh Türk raksı, hicaz semai şarkı, nihavent
fantezi, sultaniyegâh şarkı, bir marş ve çeşitli makamlarda taksimler.

MARTILAR AH EDER
HİCAZ ŞARKI
Usulü : Semai MARTILAR AH EDER BESTE : Mesut Cemil
Usulü: Semai Güfte: Nazım Hikmet Ran
Beste: Mesut Cemil
%
1 U

4
& 4 8 3 ú Ï . ú . ú . ú
Ara Nağme

5 U
Ï Ï Ï Ï Ï Ï Ï Ï ú Ï Ï ú . ú
8
& 4 Î

106 TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER