Page 16 - TÜRK MÜZİĞİ TARİHİ 12

1. ÜNİTE

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki tabloda tarihî olay ve dönemler ile bu olay ve dönemler sonucunda ortaya çıkan müzik-
lerin bir bölümü eşleştirilmiştir. Tabloda boş bırakılan yerleri, verilen seçeneklerden uygun olanları
bularak eşleştiriniz. • Burası Huştur (Muştur) • İki Keklik Türküsü • Hey On Beşli Türküsü
• İstiklâl Marşı • Çanakkale Türküsü

TARİHÎ OLAYLAR VE DÖNEMLER MÜZİKLER
a 1921-1922 Mübadelesi Bir Fırtına Tuttu Bizi Türküsü

b TBMM’nin Açılışı ...........................................................................

c Lale Devri Dök Zülfünü Meydana Gel

ç Sarıkamış Muharebeleri ...........................................................................

d Sultan II. Mahmut Dönemi Valse Davet

e Çanakkale Savaşı ...........................................................................
Lise Çağındaki Gençlerin Çanakkale
f ...........................................................................
Savaşı’na Gitmesi

g Yemen Savaşları ...........................................................................

OKUMA PARÇASI
HEY ON BEŞLİ TÜRKÜSÜNÜN HİKÂYESİ
Çanakkale Savaşı sırasında, İtilaf Devletleri’nin Nisan 1915’ten itibaren
kara çıkartmasına başlamasıyla birlikte cephede takviye kuvvetlere ihtiyaç hâ-
sıl olunca Sultan V. Mehmed Reşad 14 Mayıs Rumi 1331’de (27 Mayıs 1915) bir
irade (emir) yayınlayarak Askerî Mükellefiyet Kanunu’nda değişiklik yapmak
ve lise talebelerini de cepheye çağırmak zorunda kalmıştı.
Sultan V. Mehmed Reşad’ın iradesinden sonra Harbiye Nezareti de bir teb-
liğ yayınlayarak Hicri 1314 (1896) doğumluların (19 yaş) henüz askerlik hiz-
metine çağrılmamışları ile Hicri 1315 (1897) doğumluların bedenleri gelişmiş,
harbe elverişli ve silah kullanmaya kabiliyetli olanlarından müsait bulunanla-
rın da kıtalara teslim olmalarını istemişti (Görsel 1.9). Padişahın ve Harbiye Ne- Görsel 1.9: Çanakkale muha-
zaretinin bu çağrısı üzerine Balıkesir, Bursa, Kütahya, Manisa, Adapazarı, İzmir, rebelerinde savaşan gönüllü
genç asker
Aydın, Muğla ve Konya’nın, tahsilleri ve hayatlarının henüz başındaki bu yeni
yetme gençleri, vatanın kendilerinden beklediği yüce vazifeyi hakkıyla ifa etmek azim ve inancıyla silah
altına koşmuştu. Ekseriyeti 15 ila 19 yaşında olan bu genç bahadırların cepheye katılımları anısına Ana-
dolu’da yakılan meşhur “Hey On Beşli On Beşli” adlı türküde de söz konusu durum çok acı ve dramatik bir
dille anlatılmıştır. Burada sözü edilen “on beşliler” Hicri 1315 doğumlu yani 1 Haziran 1897 ile 22 Mayıs
1898 arasında doğan ve tam 18 yaşını doldurmuş olan gençlerdir. Türküde, bu Hicri 1315’li gençlerden
şöyle bahsedilmiştir:
Hey on beşli on beşli Tokat yolları taşlı
On beşliler gidiyor kızların gözü yaşlı
Aslan yârim kız senin adın Hediye
Ben dolandım sen de dolan gel beriye
Fistan aldım endazesi on yediye T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı
57. Alay Çanakkale Vefa Yürüyüşü Bilgilendirme Kılavuzu
(Yazarlar tarafından düzenlenmiştir.)

TÜRK MÜZİK TARİHİNE GİRİŞ 15