Page 30 - ÇALGI EĞİTİMİ BAĞLAMA 9

2 Bağlama Çalmada Temel Davranışlar

Bahçede dut iken bilmezdin sazı
Bülbül konar mıydı dalına bazı
Hangi kuştan aldın sen bu avazı
Söyle doğrusunu gel inkâr etme
Âşık Veysel Şatıroğlu
2. BAĞLAMA ÇALMADA
TEMEL DAVRANIŞLAR

Değerlerimizden
Üniteye Hazırlık

1. Bağlama sanatçılarını, bağlama çaldıkları esnadaki duruş ve oturuşlarına dikkat ederek
gözlemleyiniz. Sanatçıların duruş ve davranışlarında gördüğünüz özellikleri belirtiniz.
2. Çalgı eğitiminde duruş ve oturuş kuralları sizce niçin vardır? Açıklayınız.
3. Çalgı eğitiminde temel davranışların neler olabileceği hakkında bilgi edinerek öğrendiğiniz
bilgileri farklı çalgı eğitimi alan arkadaşlarınızla paylaşınız.
4. Enstrüman çalarken yanlış duruş ve oturuşun kişide oluşturabileceği olumsuz durumlar
hakkında bilgi toplayınız. Bu bilgileri okulunuzun panosunda sergileyiniz.

2.1. Doğru Duruş ve Oturuş Kuralları

Bütün çalgıların çalma pozisyonları, insanın doğal oturuş ya da duruş pozisyonuna göre
geliştirilmiştir. Bu yüzden çalgıda duruş, tutuş pozisyonları; kol, el ve parmak kullanımı insan
vücudunun doğal yapısına uygunluk taşımalıdır. Çalgıyı çalan kişinin bireysel farklılıkları ve doğal
yapısı da göz önünde bulundurulmalıdır. Söz konusu pozisyonların dışında çalgıyı icra esnasında
vücutta değişiklikler olacağı için bu durum önce tekniğin bozulmasına ve dolayısıyla çalgıdan
çıkarılacak sesin kalitesinin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacaktır. Bağlamada duruş
ve oturuş biçimi kişinin fiziksel özelliklerine göre yapılmalıdır. Vücudun rahatlığını sağlayacak
bir şekilde dik pozisyonda oturulup el ve kol hareketlerinin rahat yapılabileceği bir duruş ortaya
konmalıdır. Çalgı eğitimi zorlu ve uzun bir süreci kapsadığından bu süreç içerisinde çalgı çalmanın
gerçekleşmesi için bazı becerilerin kazanılarak sistematik hâle getirilmesi gerekir. Çalgının nefesli,
yaylı ya da telli olmasına göre içinde farklı teknikler ve özellikler barındıran bu eğitimin temelinde
çalgının doğru tutuş ve duruş pozisyonu vardır. Temel anlamda doğru duruşu ve oturuşu sağlama,
el, kol ve parmak tutuşunda doğru pozisyona sahip olma çalgıdan çıkarılacak tınının kaliteli
olmasını, seslerin doğru ve temiz çıkmasını sağlayacaktır. Çalgı hâkimiyeti, çalgı çalmada önemli
bir unsurdur. Çalgının gerektirdiği temel tekniklerin, doğru beceri ve tutumların çok iyi bilinmesi
ve uygulanması için çalınacak çalgının doğru tutuş ve oturuş pozisyonunun sağlanması gerekir.
Öğrencinin çalgıyla uzun saatler boyunca çalışması, bu süreçte çalgıyla gereken uygun
duruşa, doğru oturuş ve duruş pozisyonuna sahip olması zorunludur. Bu temel davranışların
kazandırılması ve alışkanlık hâline getirilmesi, öğrencinin çaldığı çalgıda daha hızlı ilerlemesini
sağlayacaktır. Çalgı çalmaya başlamadan önce ısınma, egzersiz ve etüt çalışmaları, çalgıya özgü
doğru duruş ve tutuşun sağlanması, konum ve parmakların esneklik kazanması çalgıyı çalmayı
kolaylaştıracak davranışlardır.

28