Page 26 - ÇALGI EĞİTİMİ BAĞLAMA 9

1 Bağlamanın Tarihsel Gelişimi

• Bağlamada Değişik Yörelerde Kullanılan Akortlar

Bağlama, Anadolu’da en yaygın kullanılan halk çalgılarından biridir. Farklı yörelerde, boylarda
ve yöreden yöreye değişen akortlar ve tezene vuruşları ile icra edilmektedir.Bağlamanın
günümüze kadar tespit edilebilmiş değişik tonlarda yirmiden fazla akort şekli vardır. Bağlama
çalmada en yaygın olarak kullanılan akort sistemleri ya da düzenleri bağlama, bozuk (kara),
misget ve müstezat düzenleridir.

Bağlama düzeni veya âşık düzeni adı ile bilinen akort şekli günümüzde yaygın olarak
kullanılmaktadır. Ayrıca bu akort şekli bağlamanın en eski düzenlerinden biridir. Bununla birlikte
abdal düzeni veya hüseyni düzeni, hüdayda (fidayda) düzeni, Kütahya düzeni vb. çeşitli yöresel
ya da mahallî düzenlerle de bağlama icra edilmektedir.

Bilgi Notu

Bağlamada kullanılan yöresel düzenlere ve tel gruplarına göre ses dağılımı Tablo 1.1'de
gösterilmiştir.

Tablo 1.1. Bağlamada yöresel düzenler

Düzenler Alt Tel Orta Tel Üst Tel Karar Sesi

Karar Sesi La La Sol La
Acemaşiran Düzeni La La Fa La
Bağlama Düzeni Re Sol La La

Bozuk (Kara) Düzen La Re Sol La
Sürmeli Düzeni La Re La La

Eviç Düzeni La Si Sol Si
Hüseyni Düzeni La La Mi La

Hüzzam Düzeni La La Fa # Fa#
Kayseri Düzeni La Mi La La

Fidayda Düzeni La Re Re Re
Misget Düzeni La Re Fa # Fa#
Fa Müstezat Düzeni La Re Fa Fa

Do Müstezat Düzeni La Do Sol Do
Sabahi Düzeni La Do La La

Segâh Düzeni La Si Sol Si
Şur Düzeni La Re Si Si
Kemençe Düzeni La - Mi Re Sol La - Mi

24