Page 21 - ÇALGI EĞİTİMİ KONTRBAS 9

OKUMA METNİ

Bu benim. Yani biziz. Arkadaşlarla ben. Devlet orkestrası. Brahms, İkinci Senfoni, etkileyici bir
olay. Bunu çalarken altı kişiydik. Orta büyüklükte bir kadro. Toplam olarak sekiz kişiyiz. Bazen
dışardan destek geliyor, on oluyoruz. On ikiye çıktığımız da olmuştur, harika bir şey, inanın bana,
olağanüstü. On iki kontrabasın karşısına —yani şimdi teorik olarak— koca bir orkestrayla çıksanız
baş edemezsiniz. Başta, sırf fiziksel nedenlerden ötürü. Ötekiler toplayabilir artık pılı pırtılarını.
Ama biz olmadan hiç mi hiçbir şey yürümez. Sorun istediğinize. Her müzisyen size rahatlıkla
doğrulayacaktır bir orkestranın her zaman için yönetmensiz edebileceğini, ama kontrabassız asla...

...Öte yandan tasarlanması imkânsız bir
şey varsa o da kontrabassız bir orkestradır.
Hattâ denebilir ki, orkestra —tanımı
geliyor şimdi— ancak ve ancak bir basın
bulunduğu yerde başlar. Birinci kemanı
davulu, trompeti, hiçbir şeyi olmayan
orkestralar vardır. Ama bası olmayan
orkestra olmaz.
Varmak istediğim nokta, kontrabasın
mutlak olarak ve fark atarak en önemli
orkestra çalgısı olduğunu saptamak. Hiç
de öyle belli etmez.

Ama geri kalan bütün orkestranın, yönetmen de dâhil, ayak basacağı o bütün esas düzeni
kuran odur. Yani kontrabas üzerinde bütün o eşsiz yapının yükseldiği temeldir, mecazi olarak. Bası
çekin alın, Babil’deki diller kargaşasının dik alası çıkar ortaya, kimsenin ne diye müzik yaptığını
bilmez olduğu bir Sodom. Bir tasarlayın —örnek olarak şimdi— Schubert’in si minör senfonisi,
baslar olmaksızın. Felaket. Atabilirsiniz bir kenara. A'dan Z’ye kadar bütün orkestra literatürünü —
hem de istediğiniz çeşitten senfoni, opera, solo konçerto— öylece olduğu gibi çöpe atabilirsiniz,
kontrabaslar yoksa işin içinde, öylece olduğu gibi. Hem sorun bakalım bir orkestra müzisyenine,
ne zaman şaşırmaya başlıyormuş! Sorun hele! Kontrabası duyamaz olunca. Fiyasko. Hele caz
topluluğunda daha da belirgindir bu durum. Bir caz topluluğu, patlarcasına —yani şimdi mecazi
olarak— dağılır gider, bas susarsa. Öbür müzisyenlere bir anda her şey anlamsız gelmeye başlar.

Süskind, P. (1989). Kontrabas. İstanbul: Kıyı Yayınevi.
(Komisyon tarafından düzenlenmiştir).

4. ETKİNLİK

• Yukarıda Patrick Süskind'e ait bir eser olan Kontrabas'tan bir alıntı yer almaktadır. Bu eser tek kişi-
lik bir oyun olarak ülkemizde de birçok kez sahneye konmuştur. Bu metinden yola çıkarak çaldığı-
nız enstrümanı sevmenin önemini anlatınız. Duygularınızı sınıf arkadaşlarınız ve öğretmeninizle
paylaşınız.

19