Page 49 - ÇALGI EĞİTİMİ NEY 9

Ney Üflemenin Temelleri

D.
• Sandalyeye sırtınız dik bir şekilde oturun
(Görsel 2.1 - Bkz. Sayfa 42).
• Nefes vererek akciğerlerinizdeki havayı boşaltın.
• Bir elinizi karnınıza koyun, diğer elinizle neyi
tutun (Görsel 2.10).
• Diyafram nefesi alın.
• Akciğerlerinizdeki hava tükenene dek neyinize
üfleyerek ses üretin. Nefesinizin bittiğini his-
settiğiniz anda, kendinizi hafifçe zorlayarak ne-
yinizden ses üretmeyi biraz daha sürdürmeye
çalışın. Bunu yaparken karın kaslarınızın nasıl
sertleştiğine dikkat edin.
• Bu çalışmayı beş altı kez yapın.

Görsel 2.10: Karın nefes denetimi, ney tutuş

UYARI
“D” uygulamasını yaparken neyden ürettiğiniz seste titreme ve ke-
sinti olması normaldir. Bu çalışmaya devam ettikçe sesteki titreme
ve kesintiler en az düzeye inecek ve zamanla kaybolacaktır.

BİLGİ NOTU

“D” uygulamasında yapılan çalışma, neyzen kültüründe “dem çek-
mek” olarak tabir edilir.

2.2. NEYDE NİZAMİ (KURALLARA UYGUN) OTURUŞ VE NEYİ

TUTUŞ POZİSYONLARI

Oturuş ve tutuş tüm çalgılarda olduğu gibi neyde de çok önemlidir. Ney; geç-
miş yüzyıllarda, yerde, bacakların diz kapağından kıvrılıp kaval kemiklerinin (diz
kapağı ile ayak bileği arasındaki kemik) üzerine oturularak ya da bağdaş kurup
oturularak icra edilirdi. Günümüzde neyin yerde oturarak icra edilmesi terk edil-
miştir. Çoğunlukla sandalyeye oturularak icra edilen ney, sadece Mevlevi ayinle-
rinde Hz. Mevlânâ’ya saygı ve Mevlevilik adabı gereği ayakta icra edilmektedir.
• Ney icra ederken kullanılacak sandalye, kolçaksız olmalıdır çünkü kolçak;
ney icra ederken her iki kolun dirseklerini sınırlandırabilir, rahat ve kurallara
uygun tutmayı engelleyebilir.

47