Page 33 - TOPLU SES EĞİTİMİ

2. ÜNİTE

OKUMA PARÇASI

Görsel 2.13: Türkiye Büyük Millet Meclisi, 29 Ekim 1923

CUMHURİYET DÖNEMİ VE MÜZİK

Türk müzik kültürü, Cumhuriyet’imizin kuruluşundan başlayarak yeni bir süreç içine girmiştir. Söz
konusu sürecin özünde ulusallık, yönteminde çağdaşlık, niteliğinde evrensellik vardır. Bu ilkelere göre
öngörülen dönüşüme “Türk müzik inkılabı” adı verilmiştir.
Atatürk’e göre Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür (Görsel 2.13). Kültür, oluştuğu yerin özellikle-
rine bağlıdır. Bu yer, ulusun öz yapısıdır. Kültürün sacayakları olan bilim ve teknik, yaşamda en gerçek yol
gösterici; sanat ise ulusun başlıca yaşam damarlarından biridir. Sanatsız kalan bir ulusun yaşam damar-
larından biri kopmuş demektir. Türk ulusunun tarihsel bir niteliği güzel sanatları sevmek ve onda yük-
selmektir. Sanat dalları içinde en çabuk ve en önde götürülmesi gereken müziktir. Çünkü bir ulusun yeni
değişikliğinde ölçü; müzikteki değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir. Osmanlı müziği, Türkiye Cum-
huriyeti’ndeki büyük devrimleri anlatabilecek güçte değildir. Bize yeni bir müzik gereklidir. Bize gerekli
olan yeni müzik, özünü ulusal müziğimizin gerçek temelini oluşturan halk müziğimizden alan armonik
bir müzik olacaktır. Bunun için ulusal ince duyguları, düşünceleri anlatan yüksek deyişleri ve söyleyişleri
toplamak, onları bir an önce son müzik kurallarına göre işlemek gerekir. Türk ulusal müziği ancak bu yolla
yükselebilir, uluslararası müzikte yerini alabilir.
Bu görüşler doğrultusunda, Atatürk’ün doğrudan yönlendiriciliğinde Cumhuriyet’imizin ilk on beş
yılı (1923-1938) süresince gerçekleştirilmiş atılımlar, “Türk müzik inkılabı”nın açık mesajları niteliğindedir:
• Makam-ı Hilâfet Mızıkasının İstanbul’dan başkent Ankara’ya getirilerek Riyaset-i Cumhur Musiki
Heyeti adı altında yeni bir yapıya dönüştürülmesi (1924)

• Ankara’da Musiki Muallim Mektebinin kurulup açılması (1924)
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun (Öğretimi Birleştirme Yasası'nın) yürürlüğe girmesiyle genel müzik
eğitiminin laik bir temele oturtulması (1924)
• Tekke ve zaviyelerin kapatılmasıyla tekke müziğinin varlık nedeni ve ortamının kaldırılması (1924)

• Müzik öğrenimi için Avrupa’ya yetenekli gençlerin gönderilmeye başlanması (1925)
• Halk müziği ezgilerimizin derlenmeye başlanması (1925) ve notaya alınan ezgilerin yayımına geçil-
mesi (1926)

TOPLU SÖYLEMEDE SES VE NEFES EĞİTİMİ 31