Page 23 - Çalgı Eğitimi Ut 9

UDU TANIMA

KAPAK (GÖĞÜS) BÖLÜMÜNÜN OLUŞMASINI SAĞLAYAN ELEMANLAR

• KAPAK TAHTASI (Göğüs – Göğüs Tahtası)

Enstrümanın en hassas kısmıdır. Çıkan sesin kalite ve volü-
münde birinci derecede etkilidir. Göğüs tahtasının iyice ku-
rutulmuş olması önemlidir. Göğüs tahtasında genellikle ladin
ağacı kullanılır. Tellere paralel yönde konulan damarların
muntazam olması gerekir. (Görsel 1.16) Görsel 1.16: Kapak tahtası (Göğüs –
Göğüs tahtası)

• BALKONLAR

Göğüs tahtasının altında damarlara dik yönde konmuş küçük
çıtalara balkon denir. Balkon, ince bir plak olan göğüs tahtası-
nın altında yer alır, mukavemet sağlar. Çıkacak ses üzerinde et-
kileri vardır. Malzemesi lüthier tarafından seçilir. Ölçü değişikli-
ği elde edilen ses açısından farklı sonuçlar yaratır (Görsel 1.17).
Görsel 1.17: Balkonlar

• KAFESLER

Göğüs tahtasının orta kısmında bir büyük, iki küçük daire
şeklinde delikler bulunur. Bu delikler, kafesle kapatılır. Göv-
de içinden gelen titreşim bu deliklerden çıkar. Kafes deseni-
nin sık veya seyrek oluşu sese etki eder. Bazı küçük utlarda
(zenne ut) ve Arap utlarında, yalnız bir büyük kafes bulunur.
Kafeslerin yapıştırıldığı deliklerin etrafında göğüs tahtası Görsel 1.18: Kafesler
oyularak yerleştirilen ince çember şeritlere fileto adı verilir
(Görsel 1.18).

• KÖPRÜ (Büyük Eşik)

Göğse sıcak tutkalla yapıştırılan, tellerin bir ucunun bağlan-
dığı elemandır. Her tel için açılmış olan deliklerden geçen tel
uçları, değişik düğümlerden biri atılarak bağlanır. Teller akort
edildiğinde köprüye binen çekme kuvveti 50 kg’dan fazladır. Görsel 1.19: Köprü (Büyük eşik)
Göğse binen yük sebebiyle balkonlar bu yüklemeyi taşıyacak
şekilde yerleştirilir (Görsel 1.19).

• MIZRAPLIK (Mızrapaltı)

Mızrap, tellere köprü ile büyük kafes arasındaki bölgede vu-
rur. Bazı vuruşlarda mızrabın ucu tellerden sonra göğse do-
kunabilir. Kapak tahtasını korumak için bu kısma mızraplık
adı verilen parça yapıştırılır. Mızraplığın malzemesini ve şekli- Görsel 1.20: Mızraplık (Mızrapaltı)
ni lüthier belirler (Görsel 1.20).

20 21