Page 241 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

CANLILAR VE ÇEVRE

İnsektisite karşı İnsektisite karşı
dirençli gene dirençli gene sahip
sahip böcekler olmayan böcekler

İnsektisite uygulaması yapılır. İnsektisite karşı dirençli bireyler İnsektisite karşı dirençli
hayatta kalırken dirençsiz bireyler yeni nesil oluşturur.
olanlar ölür.
Böceklerde insektisit direnci

DDT günümüzde kullanılması yasaklanmış bir insektisittir. DDT, ilk kullanıldığı yıllarda sineklerle mücadelede etkili olmuş
ancak az sayıda da olsa bazı sinekler DDT’den etkilenmemiştir. Bu sinekler, sahip olduğu kalıtsal farklılıklar sayesinde
yaşamaya ve üremeye devam etmiştir. Böylece DDT kullanılan bölgede dayanıklı bireylerin sayısı artmış ve bu sinekle-
re karşı DDT’nin etkisi azalmıştır. Dayanıklı sinekler, başlangıçta çok az sayıda olmasına rağmen zamanla çoğalmıştır.
DDT’nin kullanımı, dayanıklı bireylerin çoğalmasını sağlayan etkin bir faktör olmuştur.
Tarım ve Hayvancılıkta Yapay Seçilim Uygulamaları
Bir türe ait canlılarda insanlar tarafından istenilen bazı
özelliklerin seçilmesi ve kontrollü olarak yetiştirilmesine
yapay seçilim denir. Yapay seçilimin birçok uygulaması
vardır.
• Günümüzde görülen çok farklı köpek çeşitliliği,
insanların seçimleri nedeniyle ortaya çıkmıştır.
Avcılık veya çobanlıkta kullanılmak üzere yapay
seçilim uygulanarak özel köpekler yetiştirilir.

• Brassica oleracea [Brassika olerase (yabani har-
dal)] bitkisinin farklı kısımlarının kullanılması ile
yapay seçilimle karnabahar, yer lahanası, brüksel
lahanası, lahana, brokoli ve karalahana vb. sebzeler üretilmişitr.

Brassica oleracea Karnabahar Alabaş Brüksel Lahana Brokoli Mangır
(yabani hardal) lahanası
Çiçek
Çiçek Yanal yaprak Uç yaprak
Seçilen özellik Kök tomurcukları Yapraklar
tomurcukları tomurcukları tomurcukları
ve kökler

• Besin değeri yüksek et ve süt verimine sahip olan sığır, koyun vb.
hayvanların yine aynı özellikteki hayvanlarla çiftleştirilmesi ile et ve
süt verimi yüksek hayvanlar elde edilir.

• Dünyaca ünlü İngiliz yarış atları, Arap atlarının en hızlı ve güçlüleri-
nin çiftleştirilmesiyle üretilir.
• İnsanlar tarafından yapay olarak seçilmiş ve yetiştirilmiş hayvan ve
bitki türleri kültür olarak adlandırılır.

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 241