Page 100 - Konu Özetleri AYT Coğrafya
P. 100
DOĞAL ÇEVRENİN SINIRLILIĞI, ÇEVRESEL ÖRGÜT VE ANLAŞMALAR
• Çin’de 2008 yılında küresel iklim değişikliğine bağlı ortaya çıkan sorunlara karşı "Ekoloji ve Çevre Bakanlığı" kurul-
muştur. Çin, 2060 yılına kadar nötr karbon için çalışacağını açıklayarak "karbon vergisi düzenlemesi" gibi bir dizi
yeni yasa ve uygulamalarla emisyonları sınırlamayı planlamaktadır.
• Polonya’da “Kirleten Öder” ilkesi ile Çevre Finansmanı; Ulusal Çevre Koruma ve Su Yönetimi Fonu, çevresel yatı-
rımları teşvik ederek Polonya’nın çevre kalitesini iyileştirmiştir. “Kirleten Öder” ilkesine dayalı oluşturulan bu fonun
bütün geliri, çevreyi bilinçsizce kullananlara kesilen cezalardan elde edilmiştir. Doğanın korunmasına yönelik eko-
loji eğitimi gibi faaliyetlere mali kaynak sağlayarak vatandaşların çevre konusundaki farkındalığını da artırmıştır.
• Cezayir’de “Tlemcen Model Ormanı’nda Ekosistemin ve Biyoçeşitliliğin Korunması” uygulaması: ekosistem res-
torasyonu, yerel geçim kaynaklarının desteklenmesi ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına odaklanan Cezayir’de
Tlemcen Model Ormanı’nın oluşmasını sağlamıştır. Bu uygulama, sürdürülebilir orman yönetimi ve kırsal kesim-
deki kadınların istihdamına imkân sağlarken biyoçeşitliliğin korunmasını da güçlendirmiştir.
• Türkiye’de uygulanan Sıfır Atık projesi; Türkiye’de de iklim değişikliğinin önüne geçmek için çalışmalar devam
etmektedir. Bu kapsamda 2017 yılında Sıfır Atık Projesi hayata geçirilmiştir. On Birinci Kalkınma Planı'nda devlet
politikası hâline gelen Sıfır Atık Projesi'yle 2017'de % 13 olan geri kazanım oranı 2023'te % 34,92'ye çıkmıştır. Geri
kazanım oranının 2035'te % 60'a çıkarılması hedeflenmektedir.
Çevre Sorunlarının Önlenmesinde Bireylere Düşen Bazı Sorumluluklar
Geri dönüşüm
Aşırı tüketimden kaçınmak
Çevre dostu ürünler satın almak
Bireysel alışveriş çantası kullanmak
Organik ve yerel ürünler kullanmak
ÇEVRESEL ÖRGÜT VE ANLAŞMALAR
Çevresel örgütler; yerel, ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde faaliyet göstermektedir. Özellikle uluslararası alanda faaliyet
gösteren çevresel örgütler; farkındalık çalışmaları, kamuoyu oluşturma çabaları, destek verdikleri çevre projeleri veya yö-
neticilere yol gösteren çalışmalarıyla çevre sorunlarının önlenmesinde aktif rol oynamaktadır.
Son yıllarda uluslararası çevre politikalarının önemli bir parçası hâline gelen çevresel örgütlerin bu politikalara üç aşamada
dâhil olduğu söylenebilir.
çevresel karar alma süreçlerine katılım
çevre anlaşmalarının uygulanmasına katılım
devlet faaliyetlerinin çevre anlaşmalarına uygunluğunun izlenmesi
ÇEVRESEL ÖRGÜTLER
Nükleer silahlanmaya karşı yürüttüğü bir eylemle örgütlenmiştir. Küresel ısınma,
Greenpeace (1971) ormansızlaşma, ticari balina avcılığı, aşırı avlanma, nükleer enerji gibi birçok konuda
eylemlerde bulunmaktadır.
Uluslararası Doğayı Biyoçeşitliliğin korunması, sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliği gibi konularda çalış-
Koruma Birliği (1948) malar yapmakta ve mevcut sorunlara çözümler üretmektedir.
Doğal Hayatı Koruma Vakfı Doğa, insan ve iklimden kaynaklanan sorunları çözmeye çalışan bu yapının temel
(1961) hedefi beşerî faaliyetler nedeniyle tehlike altında bulunan yerleri ve türleri korumaktır.
Nükleer enerjiye ve balina avcılığına karşı olan çevreciler tarafından kurulmuştur.
Yeryüzü Dostları (1971) Çevreyi ve insan haklarını korumanın yanı sıra sürdürülebilir toplumlar inşa etmek için
kampanyalar düzenlemektedir.
Birleşmiş Milletler Çevre İklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, kirlilik, atık vb. çevre sorunlarının nedenlerini ince-
Programı (1972) lemekte ve sürdürülebilir bir çevrenin tesisine çalışmaktadır.
Erozyon ve çölleşmeye karşı yürüttüğü çalışmalarla ön plana çıkmaktadır. Vakfın
TEMA (1992) ekosistemlerin korunması, ağaçlandırma, arazinin yanlış kullanımının önlenmesi gibi
amaçları bulunmaktadır.
100 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - AYT
