Page 99 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

COĞRAFYA

KONU DOĞAL ÇEVRENİN SINIRLILIĞI, ÇEVRESEL ÖRGÜT
ÖZETİ VE ANLAŞMALAR
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

DOĞAL ÇEVRENİN SINIRLILIĞI, ÇEVRESEL ÖRGÜT VE ANLAŞMALAR

DOĞAL ÇEVRENİN SINIRLILIĞI
• Doğayla etkileşim içinde bulunan insan, çevre tahri-
batında etkin rol oynamaktadır.
• Bu tahribatın artarak devam etmesine sanayileşme
faaliyetleri, kentleşme, teknolojik gelişmeler, nüfus
artışı vb. faktörler neden olmuştur.

• Tahribatlar sonucunda insanlar artık doğal çevrenin
sınırlarının olduğunu ve bu sınırlar çerçevesinde
üretim-tüketim faaliyetlerinde bulunmaları gerektiği-
ni anlamıştır.
• İnsanların doğaya yaptığı müdahaleler sonucu; bi-
yoçeşitlilikte kayıplar yaşanması, çölleşme, küresel
iklim değişikliği, doğadaki akışın ciddi anlamda za-
rar görmesi gibi doğada telafisi mümkün olmayan
hasarlar meydana gelmektedir.
• Günümüzde çevre sorunlarına kalıcı çözümler üretmek için, bugünün ihtiyaçlarını karşılarken gelecek kuşakların
imkânlarını korumaya yönelik çalışmaları kapsayan sürdürülebilir kalkınma modeli (doğayla uyumlu kalkınma) ön
plana çıkmıştır.
ÇEVRE SORUNLARININ ÖNLENMESİNE YÖNELİK POLİTİKA VE UYGULAMALAR
Dünyadaki hemen her ülke, 1970’ten itibaren çevre konusunda daha fazla endişe duyar hâle gelmiştir. Özellikle sanayileş-
miş toplumlarda bu sorunlara daha sık rastlanması, çözüm odaklı politika ve uygulamalara öncelik verilmesini sağlamıştır.
Çevre sorunlarının artmasıyla özellikle sanayileşmiş toplumlar çeşitli çalışmalardan bazıları şunlardır.
 ABD ve Avrupa’da atık suların arıtılması için geliştirilen “Temiz Su Yasaları” uygulaması
 İlk olarak 1872’de ABD’deki Yellowstone Ulusal Parkı’nda başlayan ve kısa sürede dünyaya yayılan “Millî Park”
hareketi

DİKKAT

Doğal çevrenin korunması ve mevcut çevre sorunlarının çözümünde ekonomik araçların etkin kullanımı ve ülkelerin
kalkınma düzeyleri, başarıyı artıran önemli unsurlardır.

UYGULANAN POLİTİKA UYGULANAN POLİTİKANIN ÖZELLİKLERİ
Çevre kirliliğinin kontrolü için alınan önlemler ile çevreye verilen zararın giderilmesi için
Kirleten öder
yapılan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılanmasıdır.
Çevre sorunlarına neden olabilecek durumları önceden görerek çevre sorunlarını
İleriyi görme
önlemektir.
Belirginleşen bir çevresel zararın oluşmadan engellenmesidir.
Önleme
Küresel etkiye sahip çevre sorunlarına karşı ülkelerin iş birliği yapmasıdır.
İş birliği

• ABD’nin çevre politikası, “Sorumlu Üretim ve Tüketim” ile “Uygun Fiyatlı ve Temiz Enerji” olarak adlandırılan uy-
gulamaların bir parçasıdır. Bu politikanın hedefe ulaşmasında enerji tasarrufu kilit bir öneme sahiptir. Yapılacak
tasarruf sayesinde 2030 yılına kadar enerji verimliliğinin iki katına çıkarılması planlanmaktadır.
• İngiltere’de uygulanan “Karbon Bütçesi” uygulaması yenilenebilir enerji kaynaklarının üretimdeki payının artırılma-
sı, karbon salımı düşük araçlara geçiş için çalışmalar yapılmasını kapsar. Karbon salınımını beşer yıllık periyotlar-
da azaltmayı hedefleyen uygulama, çevre konusunda öne çıkan örnek bir çalışmadır.

COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 99