Page 51 - Konu Özetleri AYT Coğrafya
P. 51
C
COĞRAFYAOĞRAFYA
KONU ULUSLARARASI ÖRGÜTLER
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER
I. ve II. Dünya savaşlarından sonra ortaya çıkan siyasi, askerî ve ekonomik sorunların tekrar yaşanmaması için başta BM
olmak üzere küresel ve bölgesel örgütler kurulmuştur.
KÜRESEL ÖRGÜTLER
Birleşmiş Milletler (BM)
• I. Dünya Savaşı'nı kazanan devletlerin oluşturduğu, 20. yüzyılın başlarında yaşanan savaşların ve barışa yönelik teh-
ditlerin tekrarını önlemek, uluslararası barış ve güvenliği korumak amacıyla kurulmuştur.
• Türkiye, 1945 yılında 51 ülkenin onayı ile kurulan BM’nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır.
• BM’nin üye sayısı, 2011 yılında Güney Sudan’ın katılımı ile 193’e çıkmıştır.
BM’nin kuruluş amaçları şunlardır:
♦ Barışı tehlikeye sokacak durumlara karşı önlem almak
♦ Ülkeler arasında dostane ilişkiler kurmak
♦ Uluslararası ekonomik ve sosyal iş birliğini sağlamak
BM’nin Ana Organları
Yerel, bölgesel veya küresel sorunların görüşüldüğü örgütün ana istişare organıdır. Üye ülkele-
Genel Kurul rin birer oy hakkı bulunmakla birlikte BM Genel Kurulu’nda alınan kararların devletler açısından
bağlayıcılığı yoktur.
Güvenlik Beş daimî (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve 10 geçici üyeden oluşur. Konseyin aldığı
Konseyi kararları daimî üyelerin veto etme yetkisi vardır.
Ekonomik ve Görevleri; yaşam standartlarını yükseltmek, istihdamı artırmak, ekonomik ve sosyal ilerleme ile
Sosyal Konsey kalkınmayı sağlamaktır.
Hollanda’nın Lahey kentinde bulunmaktadır. Mahkemenin görevi, BM tarafından tanınan ülkeler
Uluslararası
arasındaki uluslararası hukuka aykırı sorunları çözmek ve BM organlarınca çözüme ulaştırıla-
Adalet Divanı
mayan uluslararası problemlere çözüm önerileri getirmektir.
BM Örgütün idari organıdır. Genel Kurul’a yıllık raporlar sunar. Uluslararası barış ve güvenliğin teh-
Sekreterliği likeye düşebileceğini düşündüğü konuları Güvenlik Konseyi’ne taşır.
Birleşmiş Milletler ile ilişkilendirilen uluslararası örgütler ve bunlara bağlı kuruluşlardan bazıları şunlardır:
Dünya Bankası (WB), Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO),
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)
• 25 Eylül 1969 tarihinde kurulan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) amacı, İslam dünyasının hak ve çıkarlarını korumak,
üye devletler arasında iş birliği ve dayanışmayı güçlendirmektir.
• Merkezi Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde bulunmaktadır.
• İİT’nin 57 üye ülkesi bulunmaktadır.
• Türkiye, 2016-2019 yılları arasında bu teşkilatın dönem başkanlığını üstlenmiştir.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
• 30 Eylül 1961 tarihinde kurulmuştur. Paris merkezli bir örgüt olan OECD’nin 38 üyesi bulunmaktadır.
• Türkiye, OECD’nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır.
• OECD’nin başlıca amaçları şunlardır:
♦ Üye ülkelere kendi kendine yetecek ekonomik gelişme ve istihdamı sağlamak,
♦ Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarına katkı sağlamak,
♦ Uluslararası ticaretin yapılan taahhütlere bağlı kalınarak ve ayrımcılık uygulanmadan gelişmesini desteklemektir.
51
COĞRAFYA - AYT
COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 51