Page 204 - Konu Özetleri AYT Fizik

ELEKTROMANYETİK DALGALAR

Örneğin X ışınları ve mikrodalgalar, elektromanyetik spektrumun farklı bölgelerinde yer alır. X ışınları, çok kısa dalga boy-
larına (0.01-10 nanometre) ve yüksek frekanslara (30 PHz-30 EHz) sahiptir, bu da onların yüksek enerjili olmalarını sağlar
ve tıbbi görüntüleme (röntgen cihazları) gibi alanlarda kullanılmalarına olanak tanır. Mikrodalgalar ise daha uzun dalga
boylarına (1 mm-1 m) ve düşük frekanslara (300 MHz-300 GHz) sahiptir, daha düşük enerjiye sahiptirler ve su molekülle-
rini titreştirerek yiyecekleri ısıtmak için mikrodalga fırınlarda kullanılırlar. Bu kıyaslama, elektromanyetik dalgaların frekansı
arttıkça enerjilerinin de arttığını gösterir.

5. Elektromanyetik dalgalar, boşlukta ışık hızı (c) ile yayılır.
Elektromanyetik dalgaların, elektrik alan (E) ile manyetik alan (B) arasındaki oran, ışık
E
hızına eşittir. Yani: c =
B
Bu, elektromanyetik dalgaların elektrik ve manyetik alan bileşenlerinin birbirine dik oldu-
ğunu ve birlikte ışık hızında hareket ettiğini gösterir. Bu özellik, Maxwell denklemleri ile
açıklanır ve tüm elektromanyetik dalgalar için geçerlidir.

Işığın uzayda ışık hızı ile
yayılması

6. Elektromanyetik dalgalar boşluk dışındaki ortamlardaki hızları ortamın kırıcılık indisine bağlıdır.
Elektromanyetik dalgaların hızı ( ), boşluktaki ışık hızı (c) ve ortamın kırıcılık indisi (n) ile
belirlenir:
c
ϑ=
n
Kırıcılık indisi arttıkça dalganın hızı azalır.

Işığın prizmada kırılması

7. Elektromanyetik dalgalar kutuplanabilir, yani elektrik alan vektörlerinin belirli bir düzlemde salınım yapma yönleri olabilir.
Polarizasyon, radyo dalgaları, mikrodalga iletişimi, optik fiberler ve polarize güneş göz-
lükleri gibi çeşitli uygulamalarda kullanılır.

Polarize güneş gözlükleri

204 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT