Page 209 - Konu Özetleri AYT Fizik

ATOMUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BOHR ATOM TEORİSİ

ATOM MODELLERİ

a) Dalton Atom Modeli
İngiliz bilim insanı John Dalton’ın 1805 yılında geliştirdiği modele göre; atom maddenin en
küçük yapı taşıdır ve bölünemeyen berk (esnemeyen, kırılmayan, bükülmeyen), içi dolu
kürelerden oluşmuştur. Dalton'un modeli genellikle "bilardo topu" modeli olarak adlandırı-
lır. Çünkü atomları bilardo topları gibi katı, bölünemez kürelere benzetir.
• Elementler atom adı verilen son derece küçük ve bölünemeyen taneciklerden oluşur.
• Belli bir elementin bütün atomları birbirinin aynıdır. Ancak bir elementin atomları diğer
elementlerin atomlarından farklıdır.
• Herhangi bir bileşikteki iki elementin atom sayılarının oranı bir tam sayı ya da basit tam
sayılı bir kesirdir.
• Dalton, kimyasal reaksiyonlarda atomların oluşturulamayacağını veya yok edileme-
yeceğini ve tepkimeye girenlerin toplam kütlesinin ürünlerin toplam kütlesine eşit olması
John Dalton (1776-1844)
gerektiğini öne sürmüş ve kütlenin korunumu yasasının temelini atmıştır.
• Dalton'un modelinde, aynı elementin atomları kütle ve özellik bakımından aynıyken,
farklı elementlerin atomları farklı kütle ve özelliklere sahiptir.
Dalton’un atom modeli, protonlar, nötronlar ve elektronlar gibi atom altı parçacıkların var-
Dalton’un model olarak lığını hesaba katmamıştır. Atomları herhangi bir iç yapısı olmayan katı, bölünemez küre-
kullandığı tahta küreler ler olarak kabul etmiştir.

b. Thamson Atom Modeli
Thamson 1897 yılında atomun yapısında elektron adı verilen (-) yüklü tanecikleri keşfe-
derek katot ışınları ile yapılan bir çok deney sonucunda elektronun yükü (e) ve kütlesi (m)
ile ilgili e/m oranını hesaplamıştır.
• Atomlar, yaklaşık çapı 10 -10 m olan içi dolu, nötr kürelerdir.
•Thamson atomun yapısında hareketsiz bir şekilde duran pozitif (+) ve negatif (-) yükle-
rin homojen olarak dağıldığını ileri sürmüştür. Bu nedenle meydana getirdiği atom mo-
delini üzümlü keke veya karpuza benzetmiştir. Thamson üzümleri elektronlara yani (-)
yüklere, kekin hamur kısmını ise pozitif (+) yüklere benzetmiştir.
Joseph John Thamson
•Thamson’a göre atomlarda pozitif yüklere eşit sayıda negatif yük bulunur. Bundan do-
(1856-1940)
layı atomlar yüksüzdür.
•Thamson’a göre elektronlar, pozitif (+) yüklerin yanında ihmal edilebilecek kadar küçük
bir kütleye sahip olup atomun kütlesinin büyük bir kısmı pozitif (+) yüklerin kütlesinden
oluşmuştur.

Pozitif
Elektronlar yükler

Thamson’a göre atom modelinin karpuza veya üzümlü keke benzemesi

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 209