Page 201 - Konu Özetleri AYT Fizik

ELEKTROMANYETİK DALGALAR

Chandra X-ışını teleskobu Fermi Gamma-ray Space Teleskobu

Elektromanyetik Dalgaların Özellikleri
Elektromanyetik dalgalar, günlük yaşamın birçok alanında
kullanılarak vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir. Cep
telefonları, radyo, televizyon, kablosuz modemler, mikro-
dalga fırınlar gibi birçok teknolojik cihaz, elektromanyetik
dalgalardan yararlanır. Bu cihazların işlevlerini yerine ge-
tirmesi, elektromanyetik dalgaların özelliklerinden fayda-
lanmaları sayesinde mümkün olur.

James Clerk Maxwell, elektromanyetik dalgaların varlığını matematiksel olarak is-
patlayan ve ışık dalgalarının elektromanyetik dalga olduğunu ortaya koyan bilim in-
sanıdır. Maxwell, zamanla değişen elektrik alanının çevresinde bir manyetik alan,
zamanla değişen manyetik alanın çevresinde ise bir elektrik alanı oluştuğunu ileri
sürerek elektromanyetik dalgaların varlığına işaret etmiştir. Elektromanyetik dalga-
lardaki elektrik ve manyetik alanın, elektromanyetik ışıma oluşturacak şekilde ışık
hızıyla yayıldığını keşfetmiştir. Bu buluş, elektromanyetik teorinin temel taşlarından
biri olarak kabul edilir ve modern fizik ile iletişim teknolojilerinin gelişimine büyük
katkıda bulunmuştur.

Heinrich Hertz, James Clerk Maxwell’in teorik çalışmalarını takip ederek elektrik yük-
lerini ivmelendirerek elektromanyetik dalgalar üretmeyi başardı. Hertz, bu deneyler
sırasında elde ettiği dalgaların ışık dalgaları gibi girişim, kırınım, yansıma, kırılma ve
polarizasyon özelliklerine sahip olduğunu gösterdi. Hertz’in ulaştığı bu sonuç, radyo
frekans dalgalarının da ışık dalgalarına benzer özelliklere sahip olduğunu ortaya
koyarak elektromanyetik dalgaların doğası hakkında önemli bir keşif oldu.
Hertz’in çalışmaları, elektromanyetik dalgaların pratik uygulamaları için kapılar açtı
ve bu da daha sonra radyo, televizyon ve diğer kablosuz iletişim teknolojilerinin ge-
lişimini sağladı. Hertz’in deneyleri, Maxwell’in teorilerinin deneysel doğrulamasını
sağlayarak modern elektromanyetik teorinin temellerini güçlendirdi.

Heinrich Hertz (temsili)

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 201