Page 112 - Konu Özetleri AYT Kimya

ALKANLAR

Karbon Sayısı Formül Adı
Sayı Latince Okunuşu 1 CH Metan
4
1 Mono 2 C H Etan
2 Di 2 6
3 C H Propan
3 Tri 3 8
4 C H Bütan
4 Tetra 4 10
5 Penta 5 C H 12 Pentan
5
6 Hekza 6 C H Hekzan
6 14
7 Hepta
7 C H Heptan
8 Okta 7 16
8 C H Oktan
9 Nona 8 18
10 Deka 9 C H 20 Nonan
9
10 C H Dekan
10 22
�CH Metil
3
Alkanlardan bir hidrojen çıkarılması ile oluşan radikal gruba alkil denir. �C H Etil
2 5
R- ile gösterilir. Alkanın adının sonundaki -an eki yerine -il eki getirilerek adlandırılır. �C H Propil
3 7
�C H Bütil
4 9
CH CH CH CH
Ana zincirde dallanma yoksa n-alkan şeklinde adlandırılır. Normal alkan denir. 3 2 2 3
n-Bütan
CH CH CH CH
3 2 3
CH
3
Ana zincirin 2. karbonuna bir tane metil bağlı ise izo-alkan denir. İzopentan
Ana zincirin 2. karbonuna 2 tane metil bağlı ise neo-alkan denir. CH
3
CH CCH
3 3
CH
3
Neopentan

• En uzun karbon zinciri seçilir.
• Dallanma hangi uca daha yakınsa o uçtan itibaren küçük numaralar verilir.

• Bağlı gruplar 2 uca da aynı uzaklıkta ise alfabetik önceliğe göre numaralandırılır ve isimleri okunur.
• Sayılar arasına virgül, sayı ile harf arasına tire (-) konulur.
• Di, tri, sekonder ekleri alfabetik sırada dikkate alınmaz. İzo ve neo ekleri alfabetik olarak dikkate alınır.
• En son olarak en uzun zincire karşılık gelen alkanın adı yazılır.

CH
1 2 3 4 3
CH CH CH CH 1 2 3 4 5 6
3 2 2 CH CH C CH CH CH
3 2 2 2 3
CH 5 CH
3 3 CH
3
2-Metil pentan 3,3-Dimetil hekzan
CH CI
3
Alkanlara halojen (F, Cl, Br, I) bağlanması ile oluşan bileşiklere haloalkan denir. CH 3 CH CH 2 CH 2 CH CH 3
6 5 4 3 2 1
2-Kloro-5-metil hekzan

112 MEBİ KONU ÖZETLERİ KIMYA - AYT