Page 19 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARINDA UYGULANAN YÖNTEM VE TEKNİKLER

B) Vaka (Olay) İncelemesi: Bireyin yaşam öyküsünün araştırılmasına dayanan yöntemdir. Bu yöntemde kişinin öz
geçmişi, soy bilgisi, geçirmiş olduğu hastalıklar, yaşadığı önemli olaylar ile aile, arkadaş, iş, okul ortamı hakkında
detaylı bilgi toplanır. Örneğin okul başarısızlığının nedenlerini araştırmak isteyen bir araştırmacı, araştırmasını
öğrenciden kaynaklanan, aileden kaynaklanan, okuldan kaynaklanan şeklinde üç bölüme ayırarak detaylı araştır-
malar yapabilir. Bu araştırma kapsamında öğrenciler, veliler, okul idarecileri ve öğretmenlerle görüşebilir. Vaka
incelemesi, özellikle klinik psikolojinin kullandığı yöntemdir. Bu yöntemde sonuçların bireysel olması genelleme
yapılmasını engeller. Bu yöntemde amaç, bireyin bugünkü davranışlarının geçmiş yaşantısı ile bağlantılarını tespit
ederek davranışları açıklamaktır.

C) Anket: Belirli bir konu ya da olay hakkında bireylerin, geniş grupların duygu, görüş ve düşüncelerini almak için
hazırlanmış sorulardan oluşan araştırma tekniğidir. Örneğin, otellerde müşteri memnuniyeti anketleri vardır. Bu
anketlerde; otelde sunulan hizmet, temizlik gibi konularda çeşitli maddeler bulunur. Müşteri, anketi memnuniyet
düzeyine göre cevaplandırır. Anket, kısa sürede geniş kitlelere uygulanabildiği için uzun zaman almayan ekonomik
bir tekniktir. Ancak soruların bilinçli ve içten cevaplanmaması sonuçların yanıltıcı olmasına neden olmaktadır. Bu
yöntemde elde edilen bilgilerin güvenilir olması için çalışmanın yapıldığı grubun iyi seçilmesi, katılımcıların sorula-
ra içten cevap vermesi ve soruların araştırma konusuna uygun hazırlanması önemlidir.

D) Görüşme (Mülâkat): Bireylerin düşüncelerinin, duygu ve davranışlarının, yüz yüze görüşülerek belirlenmesini
sağlayan yöntemdir. Bireyle ilgili bilgilerin birinci elden toplanmasını sağlayan yöntemdir. Hem sözel hem de beden
dili açısından bilgi edinmeyi sağlar. Ancak kişinin, araştırmacıyı yanıltma ihtimali yöntemin geçerliliğini ve güveni-
lirliğini düşürmektedir.

2- İlişkisel Yöntem
İlişkisel araştırma yöntemi, değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek ve olası sonuçları tahmin etmek için kullanılır. Kore-
lasyon iki değişken arasındaki ilişkidir.
DİKKAT

• Korelasyon -1 ile +1 arasında değer alır.
• -1 ile +1’e yaklaştıkça ilişki artar.
• Sıfıra yaklaştıkça ilişki azalır.
• Korelasyon sıfır ise değişkenler arasında ilişki yoktur.
Pozitif, negatif ve nötr korelasyon olmak üzere 3’e ayrılır.
• Pozitif Korelasyon: İki değişken arasında aynı yönde artma ya da azalma olmasıdır. Değişkenler arasında doğru
orantı vardır.
Pozitif korelasyon örnekleri; tekrar ile öğrenme, başarı ile zekâ, spor ile sağlık, dengeli beslenme ile sağlıklı yaşam vb.
• Negatif Korelasyon: İki değişken arasında zıt yönde artma ya da azalma olmasıdır. Değişkenler arasında ters orantı
vardır.
Negatif korelasyon örnekleri; uykusuzluk ile anlama, tembellik ile başarı, dikkat ile kaza vb.
• Nötr Korelasyon: İki değişken arasında herhangi bir ilişki olmaması durumudur ve 0 (sıfır) sayısı ile ifade edilir.
Nötr korelasyon örnekleri; sporcu olmak ile güvenilir olmak, erkek olmak ile zeki olmak vb.

PSİKOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 19