Page 22 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİNİN ALT DALLARI - İŞ ALANLARI - DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

Klinik Psikoloji: Psikolojinin; normal dışı, uyumsuz davranışların ve ruh sağlığı bozukluklarının incelenmesi, teşhisi, teda-
visi ve önlenmesiyle ilgilenen dalıdır. Bu alt dalda ruhsal rahatsızlıklar ve davranış bozuklukları üzerinde çalışmalar yapılır.
Klinik psikoloji alanında psikologlarla psikiyatrlar bir arada çalışırlar. Ancak ikisi arasında fark vardır. Psikiyatr tıp dokto-
rudur. Psikolog ise alanında yükseköğrenim görmüş uzmandır. Psikolog, hekim olmadığı için hastasına ilaç veremez ve
ameliyat öneremez. Ancak sorun üzerinde araştırma yapabilir ve hastaya psikoterapi uygulayabilir.
Psikolog ve psikiyatrlar, hastalığa neden olan etkenleri bulabilmek için çeşitli tekniklerin yanında hipnoz ve telkinden de
yararlanırlar.
Telkin, bir duygu ya da düşüncenin bir kimseye aşılanması ve bu düşüncenin o kimse tarafından benimsenmesidir.
Hipnoz ise bir kişinin söz ya da bakışla yapay olarak uyutulmasıdır.
Sağlık Psikolojisi: Psikolojinin; beden-ruh etkileşiminin sağlığı nasıl etkilediğini, sağlığın ve hastalığın psikolojik yanlarını
inceleyerek elde ettiği bulguları, sağlıklı yaşam bilinçlenmesi ve hastalıktan korunma alanlarını aktaran dalıdır. Fiziksel
sağlıkla ilgili birçok konuda sağlığı korumayı ve iyileşme sürecini kolaylaştırmayı amaçlayan alandır. Günümüzde sağlık
psikolojisi alanında hizmet daha çok diyaliz merkezleri, tüp bebek merkezleri, ağrı merkezleri, nöroloji, çocuk sağlığı ve
çocuk cerrahisi merkezlerinde verilmektedir.
Trafik Psikolojisi: Yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının altında yatan psikolojik süreçleri inceleyen uygulamalı
psikoloji dalıdır. Trafik psikolojisinin amacı, trafik kazalarını ve bu kazaların sonucu oluşan can ve mal kayıplarını azaltacak
psikolojik önlemlerin alınmasını sağlamaktır.
Spor Psikolojisi: Psikolojinin amatör ve profesyonel sporcularda motivasyon, duygu, stres vb. ruhsal etkenlerin sportif
performansla ilişkilerini inceleyen dalıdır. Spor psikolojisinin temel amacı, performans sergileme durumunda olan spor-
cuların zihinsel ve psikolojik rahatlamalarını sağlayarak bireysel ve takım sporları anlamında fiziksel performanslarını en
iyi şekilde sergilemelerine yardımcı olmaktır. Motivasyon, konsantrasyon, kendine güven, stres yönetimi gibi konularda
sporcuya destek veren alandır.
Endüstri-Örgüt Psikolojisi: Psikolojinin personel seçimi ve eğitimi, çalışma koşulları, kazalar ve iş güvenliği, iş anali-
zi, verimliliğin artırılması, iş doyumu, iş yaşamı ile ilgili alanları ve bu alanlarda ortaya çıkan sorunları inceleyen dalıdır.
İşletmelerde çalışan personelin seçimi, çalışma koşullarının düzenlenmesi, personelin eğitimi, iş verimi, üretimi arttırma
yöntemleri konularını ele alır. Endüstri psikolojisinin başlıca amacı, iş yaşamına ilişkin sorunların altında yatan psikolojik
süreçleri ortaya çıkarmak ve bu sorunların çözümüne ışık tutmaktır.
Din Psikolojisi: Psikolojinin dinî inançların insan psikolojisi üzerindeki işlevini, dinî duygu, düşünce ve davranışların ince-
lenmesini konu edinen dalıdır. Din psikolojisinin başlıca amacı; dinî yaşantıların çeşitleri ve boyutlarını, dinî yaşantıların
nedenlerini, dinî inançları, yaşam boyu dinî inançlarda görülen değişimleri, sıkıntılı zamanlarda başvurulan bir baş etme
yöntemi olarak dinî inançları, kişisel dinî yaşantıları, din ile ruh sağlığı ve genel iyilik hâli arasında bağlantılar kurarak
belirlemektir. Dinî inançları ve uygulamaları psikolojik açıdan değerlendirmeye çalışır. İnsana özgü olan dinsel yaşamın
davranışlara yansıyan taraflarını ele alır.
Psikolojinin İş Alanları

• Eğitim Kurumları • Araştırma Merkezleri
• Askeri Kurumlar • Reklam ve Halkla İlişkiler
• Sağlık Kurumları • Sosyal Hizmet Merkezleri
• Adli Kurumlar • Psikolojik Danışma Merkezleri
• Üniversiteler • İnsan Kaynakları ve Danışmanlık Firmaları

Bir üniversitenin psikoloji bölümünde lisans eğitimi alan kişi psikolog unvanını alır.
Tıp eğitiminin üzerine psikiyatri dalında uzmanlık eğitimi alanlar psikiyatr unvanını alır. Belli dallar üzerinde uzmanlaşan
psikiyatrlar psikolojik rahatsızlıkların tanı ve tedavisini yaparlar.
Bir üniversitenin rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünü bitirenler psikolojik danışman unvanını alırlar. Psikolojik
danışmanlar; kişisel, sosyal, eğitsel ve mesleki alanda kendini tanıyıp geliştirmek isteyen ve bu konularda uyum sorunları
yaşayan bireylere danışmanlık yaparlar.

22 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT