Page 14 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİDE YAKLAŞIMLAR - 2

Bu yaklaşıma göre psikolojinin konusu, bilişsel süreçler ve yaşa bağlı davranış değişiklikleridir.
Bilişsel yaklaşım bir davranışı; algılama, anımsama, akıl yürütme gibi zihinsel süreçlere dayanarak açıklamaya çalışır.
Bilişsel yaklaşım, yöntem olarak deney ve gözlemi kullanır. Bilişsel yaklaşıma göre insan diğer canlılardan farklı olarak
dikkat, algı, düşünme gibi bilişsel süreçlerle çevresini anlar ve yorumlar. Davranışları biçimlendiren bu bilişsel süreçlerdir.
Bilişsel yaklaşıma göre, insan edilgen değil, etkin bir varlıktır. Bireyin dünyayı ve kendini anlamasında bilinç, dikkat, algı,
bellek, düşünme gibi bilişsel alanlardaki bireysel yaşantıları, birikimleri oldukça önemlidir. Böylece eski olayları anımsar,
kaygı veren sorunları çözmeye çalışır, beklentileri ile ilgili tasarımlar geliştirir. Bunları yaparken de davranışçı yaklaşım
psikologlarının sandıkları gibi uyarıcıya karşı mekanik bir tepki göstermez. Bireyin gösterdiği tepki bilişsel süreçleriyle çok
yakından ilişkilidir. Ayrıca bu tepki bireyin içinde yaşadığı ailenin, toplumsal grubun ve toplumun değer yargılarından so-
yutlanamaz. Jean Piaget bilişsel yaklaşımın en önemli temsilcisidir.

Jean Piaget'e göre çocukta bilişsel gelişim 4 evreden geçmektedir:

1. Evre 2. Evre 3. Evre 4. Evre
Duyusal motor İşlem öncesi Somut işlemler Soyut işlemler
0 - 2 yaş 2 - 7 yaş 7 - 11 yaş 11 yaş ve üstü

Sosyokültürel Yaklaşım:
Bu yaklaşıma göre bilişsel gelişimin kaynağı kişisel psikolojik süreçlerden çok, insanlar ve kültürler arasındaki etkileşimdir.
Kişilerin davranışlarını incelerken ait oldukları kültürün hesaba katılması ve psikolojik araştırmalarda kültürel farklılıklara dik-
kat edilmesi gerektiğini vurgular. Lev Vygotsky bu yaklaşımın en önemli temsilcisidir. L. Vygotsky’ye göre çocuğun bilişsel
gelişiminde sosyal çevrenin önemli bir rolü vardır çünkü kazanılan becerilerin, tutumların, öğrenilen fikirlerin, kavramların
kaynağı sosyal çevredir.

14 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT