Page 12 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

ŞİİR BİLGİSİ 1

NAZIM BİÇİMİ (NAZIM ŞEKLİ)
• Şiirin nazım birimi, ölçüsü ve uyak örgüsüne göre kazandığı biçimsel özelliklerin genel adıdır.

BATI ETKİSİNDEKİ
HALK ŞİİİRİ DİVAN ŞİİİRİ TÜRK ŞİİİRİ

Anonim Halk Şiiri
Anonim Halk Şiiri Beyitlerle Kurulanlar
Mâni,
Mâni, Türkü Türkü Gazel, Kaside, Sone,
Âşık Tarzı Halk Şiiri
Âşık Tarzı Halk Şiiri Mesnevi, Kıt’a, Terzarima,
Koşma, Semai, Semai, Müstezat Triyole,
Koşma,
Varsağı, Destan Destan Bentlerle Kurulanlar Balat,
Varsağı,
Aruz Ölçüsüyle Tuyuğ, Rubai, Serbest Nazım
Aruz Ölçüsüyle
Yazılan Halk Şiiri Murabba, Şarkı,
Yazılan Halk Şiiri
Divan, Kalenderi, Kalenderi,
Divan, Muhammes,
Semai, Selis, Santraç, Selis, Santraç,
Semai, Terkibibent, Terciibent
Vezniahar
Vezniahar
NAZIM TÜRÜ
• Bir şiirin işlediği konuya göre aldığı addır.
İSLAMİYET ÖNCESİ HALK ŞİİİRİ DİVAN ŞİİİRİ
TÜRK ŞİİİRİ

Âşık Tarzı Halk Şiiri
Güzelleme, Koçaklama,
Tevhit,
Taşlama, Ağıt,
Sagu, Münacaat,
Anonim Halk Şiiri
Koşuk, Naat,
Ninni, Ağıt
Destan Mersiye,
Dinî-Tasavvufi Halk
Methiye,
Şiiri
Hicviye,
İlahi, Nefes, Derne,
Fahriye
Nutuk, Şathiye, Devriye

NAZIM TÜRÜ
AHENK UNSURLARI
1. ÖLÇÜ (VEZİN)
• Şiirde hecelerin sayısı ve niteliği bakımından birbirine denk olmasıdır.
• Türk şiirinde üç tür ölçü kullanılmıştır:
Hece Ölçüsü
Aruz Ölçüsü
Serbest Ölçü
a. Hece Ölçüsü:
• Dizelerdeki hece sayılarının eşitliğine dayanan ölçüdür.
• Türk şiirinin millî ölçüsüdür.
• İslamiyet Öncesi Dönem’de, halk şiirinde, Millî Edebiyat Dönemi’nde kullanılmış; Cumhuriyet Dönemi’nde de bazı sanat-
çılar tarafından tercih edilmiştir.

• Edebiyatımızda en çok 7, 8, 11, 12, ve 14’lü hece ölçüsü kullanılmıştır.
12 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT