Page 128 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK ROMANI

Mizancı Mehmet 1854-1917)
• Yazar Mizan gazetesini çıkardığı için Mizancı lakabıyla anılır.
• Tanzimat Dönemi’nin panoramasını yansıtan Turfanda mı yoksa Turfa mı romanı ile tanınır. Yazarın hayatından
izler taşıyan bu eserde, olaylar Mansur Bey’in etrafında gelişmektedir. Mansur Bey yeniyi yani “Turfanda”yı, temsil
eder. “Turfa” ise eskinin karşılığıdır. Tezli roman özellikleri gösteren bu eserde Mansur Bey hayallerini gerçekleştir-
mek için mücadele eder.
• Eğitimde yenileşme ve kalkınma adına olan İslamcı fikirlerini, derslerinde ve yazılarında savunur. Yeni nesle tarih

bilinci kazandırma çabasındadır.

Eserleri:
Roman: Turfanda mı yoksa Turfa mı

Nabizâde Nazım (1862-1893)
• Romanda ilk kez İstanbul dışına çıkılmıştır. İlk kez köy yaşamını, insanını konu edinmiş; realizm ve natüralizm
akımlarından etkilenmiştir. Karabibik romanı Türk edebiyatının ilk köy romanıdır. Zehra adlı romanı ise ilk psiko-

lojik roman denemesi kabul edilir.

Eserleri:
Roman: Karabibik, Zehra

Fatma Aliye Hanım (1862-1936)
• 1889 yılında Georges Ohnet'in Volonté adlı romanını Meram adıyla çeviren Fatma Aliye Hanım, bu çevirisiyle
edebiyat dünyasında adını duyurmuştur. Daha sonra Ahmet Mithat Efendi ile birlikte Hayal ve Hakikat adlı roma-
nı yazmıştır. 1891 yılında yayımladığı Muhadarat adlı romanı, Türk edebiyatında kadın bir yazar tarafından yazı-
lan ilk roman olma özelliği taşır. Fatma Aliye’nin kadınların iç dünyasını, toplumdaki rollerini ve yaşadıkları güçlük-
leri işlediği bu romanı, Türk edebiyatında bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Hanımlara Mahsus Gazete adlı
dergisiyle de kadınların eğitimi ve hakları konusunda bilinçlendirme çabası içindedir. Fatma Aliye Hanım 1897

Osmanlı-Yunan Savaşı'nda yaralanan askerlerin ailelerine yardım etmek amacıyla Nisvan-ı Osmaniye İmdat
Cemiyetini kurmuş ve Hilal-i Ahmer Cemiyetinin ilk kadın üyesi olmuştur.

Eserleri:
Roman: Hayal ve Hakikat, Muhadarat, Ref’et, Levâyih-i Hayât, Udî, Enin

128 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT